Şafi mezhebine göre akika kurbanı ile ilgili hükümler nelerdir?

Çocuğun doğumunun ilk günlerinde Cenâb-ı Allah'a bir şükran ifadesi olarak kesilen kurbana akîka kurbanı denir. Aslında akîka kelimesi, yeni do­ğan çocuğun başındaki saçın adıdır. Sonra Araplar yeni doğan çocuğun tıraş edildiği günde kesilen kurbana bu adı vermişlerdir.Akîka kurbanı çocuğun doğumundan itibaren ergenlik çağına girmesine kadar geçen zaman içinde kesilebilirse de yedinci gününde kesilmesi müste-haptır.Aynı günde çocuğun başının tıraş edilmesi, ona güzel bir isim verilmesi, kesilen saçlarının ağırlığınca altın veya gümüş sadaka verilmesi müstehap-tır.(Şirbînî, Mugni'l-Muhtâc, 6/295.)

Hz. Peygamber, torunu Hüseyin (r.a) doğduğunda kızı Fâtıma'ya (r.ah) şu tavsiyede bulunmuştu:

"Hüseyin'in saçını tıraş et ve (saçının) ağırlığınca gümüşü sadaka ver." (Beyhakî, es-Sünenü'l-Kübrâ, 9/304; Şevkânî, Neylü'l-Evtâr, 5/136.)

Akîka kurbanını çocuğun babasının kendi imkânlarıyla temin edip kes­mesi sünnettir.Kurban olma vasıflarını taşıyan her hayvan akîka kurbanı olarak kesile­bilir. Erkek çocuk için iki, kız çocuk içinse bir davar kesilir.Hz. Âişe'nin (r.a) şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Erkek çocuk için birbiri­ne denk iki davar (koyun veya keçi), kız çocuk içinse bir davar (akîka kurba­nı olarak) kesilir." (Dârimî, Edâhî, 4.)

Ama sevgili Peygamberimiz'in, torunları Hasan ile Hüseyin için birer koç kurban ettiğine dair rivayetler de vardır.Abdullah b. Abbas'ın (r.a) şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Peygamber (s.a.v), Hasan ile Hüseyin için akîka kurbanı olarak birer koç kesti."(Ebû Davud, Dahâyâ, 21.)

Buna göre baba, yeni doğan erkek çocuğu için bir davar kesmekle de akîka sünnetini yerine getirmiş olur.Akîka kurbanını kesecek olan kişi, besmele çektikten sonra, "Allahım, bu sendendir ve sanadır. Falanın akîkasıdır" demelidir.Kurbanın kanını çocuğun başına sürmek mekruhtur. Udhiye kurbanında olduğu gibi bu kurbanın da eti yenilir, sadaka olarak dağıtılır, ancak asla satı­lamaz.Çocuğun kazasız belâsız bir hayat sürmesine vesile olsun diye bu kurba­nın kemiklerini kırmadan etlerini ve organlarını kesip parçalamak müstehaptır.Bu arada şunu da belirtelim ki, yeni doğan çocuğun sağ kulağına ezan, sol kulağına da ikamet okunması, sonra da ona güzel bir isim verilmesi müs­tehaptır. Bu konuda rivayet edilen hadislerden biri şudur: "Kıyamet gününde kendi adlarınızla ve babalarınızın adlarıyla çağırılırsınız. Öyleyse isimlerinizi güzelleştiriniz (Çocuklarınıza güzel isimler verin)."(Ebû Davud, Edeb, 69.)

İsimlerin en güzeli Abdullah, Abdurrahman ile sevgili Peygamberimiz'in ve diğer peygamberlerin isimleridir. Konuyla ilgili bir hadis-i şerifte de şöyle buyrulmuştur: "Yüce Allah'ın en çok sevdiği isimler, Abdullah ile Abdurrah­man'dır." (Ebû Davud. Edeb, 69.)