İsm-i A`zam Nedir?

Allah Teâlâ`nın Kur`an ve hadîs-i şerîflerde zikredilen isimlerinin en büyüğüdür. İsm-i A`zam`ı, Allah, isimleri içinde gizlemiştir. Bunun da hikmeti, kullarının bütün Esmâ-i Husnâ`ya rağbetini sağlamak, kendisine bütün isimleriyle dua edilmesini te`min etmektir. İsm-i A`zam belli olsaydı, insanlar yalnızca o isimle dua ederler, diğer isimleri terkederlerdi. Çünkü İsm-i A`zam`ın Allah katında büyük bir değeri vardır. Bu isimle yapılan duaların mutlaka kabûl edildiği rivayet olunmuştur. İsm-i A`zam`ın Esmâ-i Husnâ`dan hangi isim olduğu hakkında, İslâm âlimleri ayrı ayrı kanâatler ileri sürmüşlerdir. Büyük ekseriyetin kanâatı, İsm-i A`zam`ın, lâfza-i Celâl yani Allah ismi olduğudur. Hz. Ali Efendimize göre İsm-i A`zam tek isim değildir. Ferd, Hayy, Kayyûm, Hakem, Adl, Kuddûs`tan ibaret 6 isimdir. İmam-ı A`zam`a göre, İsm-i A`zam, Hakem ve Adl olmak üzere iki isimdir. Gavs-ı A`zam`ın İsm-i A`zam`ı, Hayy ismidir. İmam-ı Rabbânî`ye göre de İsm-i A`zam, Kayyûm`dur. Görüldüğü gibi İslâm büyükleri, İsm-i A`zam`ı farklı isimlerde bulmuştur. Belki de herbirinin  hususi âlemine tecellî eden İsm-i a`zam değişik olmuştur. Esmâ-i Husnâ içinde bir İsm-i A`zam olduğu gibi, her isim için de a`zamî bir mertebe vardır. Bâzan bir ismin a`zamî mertebesi, İsm-i A`zam ile karıştırılır; o isim a`zamî mertebedeki tecellîsi sebebiyle İsm-i A`zam sanılır. İsm-i A`zam`ın her âlime göre değişik olmasının bir sebebi de budur.