İyi huylu olmayanın imanında noksanlık mı var?

- Bir hadis okudum. Hadiste müminlerin iman bakımından en mükemmeli, huyu en iyi olanıdır, deniyordu. Bunu açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, iyi huylu olmayan bir mümin, asla dinden çıkmaz, kâfir olmaz. Eğer günah olan bir şey yapmışsa, günahkâr mümin olur.

Bu nedenle iyi huylu olmayan bir müminin imanı vardır, ancak mükemmel imana sahip değildir demektir.

İlgili hadis rivayeti şöyledir:

“Müminlerin iman bakımından en mükemmeli, huyu en iyi olanıdır. Hayırlınız, kadınlarına karşı hayırlı olanlardır.” (Tirmizî, Rada 11)

Tirmizi, bu hadis rivayetinin “hasen sahih” olduğunu ifade etmiştir. (bk. Tirmizi a.y.)

İmanı Mükemmel Olanlar

Ahlak, huy demektir. "Ahlak-ı hamide" (iyi huy) ve "ahlak-ı zemime" (kötü huy) olmak üzere iki kıs­ma ayrılır.

Ahlak-ı hamide sıkıntı ve musibetlere sabretmek, eza ve cefalara tahammül etmek, insanlara iyilik etmek, sevgi beslemek şefkat ve merhametli olmak gibi huylar, peygamberlerin, evliyaların ve sahillerin huylarıdır. Ahlak-ı zemime ise, bu huyların tersi olan huylardır.

Bu hadis-i şerif, güzel ahlakın kuvvetli bir imanın mahsulü olduğunu ve ahlak güzelliğinin imanın derece ve kuvveti nispetinde arttığını ifade etmektedir ki, bu imanın derecesinin de insandan insana değiştiği anlamına gelir.

Bir mum ışığından güneş ışığına kadar ışığın dereceleri olduğu gibi, imanın da sonsuz denecek kadar dereceleri vardır.

İlahî emir ve yasakların hedefi, insanı mükemmel bir ahlak sahibi yapmaktır. Allah’ın buyruklarına en fazla sarılan kimsenin en iyi ve en mükemmel mümin olduğunda şüphe yoktur. İman, hayata güzel ahlak halinde yansır.

İşte bu noktadan hareketle Peygamber (asm) Efendimiz, imanı en sağlam Müslümanın, ahlakı en üstün insan olacağını söylemiş, iyi huylu olmayan kimsenin imanında mutlaka bir noksanlık bulunacağını belirtmiştir.

İnsanlarla iyi geçinen, kendisiyle de iyi geçinilen, herkese güler yüzlü davranan, herkesin iyiliğini isteyen, kimseyi kırmamaya çalışan şahıslar şüphesiz iyi huylu insanlardır.

Hayırlı Olanlar

Mükemmel imanın ölçüsü iyi huy olduğu gibi, hayırlı olmanın ölçüsü de kadınlara iyi davranmaktır.

Hayırlı bir insan aile fertlerine iyi davranır, onları sever, onlarla ilgilenir, hatalarını görmezden gelir, ihtiyaçlarını en iyi şekilde temin etmeye çalışır. Aile fertlerine beslediği iyi niyet ve içten davranış sebebiyle onlar üzerinde öyle bir tesir bırakır ki, aile fertleri kendisini dünyanın en iyi insanı kabul ederler.

Bu hadisin muhatabı erkek olunca, onun hayırlı olmasının ölçüsü, elbette hanımına ve ailenin diğer hanımlarına hayırlı davranmasıdır. Ancak bu hadisin muhatabı kadın olunca, o zaman o kadının hayırlı olmasının ölçüsü, kocasına, babasına, dedesine, kardeşlerine... hayırlı davranmasıdır.

Başta hanımı olmak üzere kadınlara iyi davranan aile reisi, şüphesiz dünyanın en hayırlı insanı olan Peygamber (asm) Efendimizdir.

Hayırlı bir insan, ailesiyle iyi geçim hususunda Peygamber (asm) Efendimizi  örnek alır ve tıpkı onun gibi:

* Hanımına duyduğu sevgiyi zaman zaman dile getirir ve ileride onun için tasarladığı güzel şeylerden söz eder.

* Tatlı bir sohbet için çeşitli vesileler bulur; gördüğü, duyduğu, okuduğu faydalı bilgileri hanımına anlatır.

* Zaman zaman şakalar yapar; güler, güldürür; evin içinde samimi bir hava meydana getirir.

Peygamber (asm) Efendimiz hayatının muhtelif dönemlerinde Hz. Aişe ile koşular yapmıştır. Bu yarışlarda ilk zamanlar Efendimizi geçen Aişe annemiz, daha sonraları kilo aldığı için Efendimiz onu geçmiş ve sevgili eşine “Bu o yarışın karşılığıdır.” diye şaka yapmıştır. (Ebu Davud, Cihad 61)

Özetle:

- Müminlerin iman bakımından en mükemmel olanı, huyu en iyi olanıdır.

- Mümin bütün insanlara, özellikle aile fertlerine iyi davranır. Onların iyiliklerini ister, hatalarını görmezden gelir.

- Hayırlı olmanın ölçüsü, eşine iyi davranmaktır. Eşine iyi davranmayan kimsede, -başka konularda hayırlı olsa bile- bu konuda bir hayır yok demektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet