İslam'daki kadere teslimiyetin veya her işte bir hayır vardır, anlayışının psikolojide Pollyannacılık olarak adlandırılan davranış biçimlerinden farkı nedir?

Değerli kardeşimiz,

Pollyannacılık, psikolojide bir savunma mekanizması olarak kullanılır. Yani bir şekilde bozulan ruhsal dengeyi o an buna sebep olan unsurların pozitif yanlarını görerek dengeleme halidir. Fakat pratikte daha çok bir mutluluk oyunu ve gerçekleri de reddedecek düzeyde bir kullanımı söz konusudur.

Bununla birlikte hadiselere iyi bakmanın kerameti sebebi ile insan başına gelen olayların Yaratan ile irtibatını kurmasa da sırf bu nazarla birçok hadisenin negatif etkisinden kurtulabilmektedir. Pollyannacılığın tıkandığı noktalarda ise, gerçekleri reddetme eğilimi ile bir süre kendini rahatlatabilmektedir. Kendi oluşturduğu algı korkulukları ile gerçeği zihninden uzaklaştırarak dengeyi sağlamaya çalışmaktadır. Bunun ilerleyen zamanlarda bilinçaltında oluşturacağı korku, stress, gerginlik, umursamazlık, küçümseme gibi sebeplerle olayların gerçek nedenleri üstünde kafa yormayı tamamen terk etmesine bu da kişiyi inançsızlaşmaya götürmektedir.

Dinimizde ise tevekkül, dinamik bir bekleyişi ifade etmektedir. Yani tevekkül bir şey yapamama sebebi ile acizlik değildir. Aksine kendine düşeni yaptıktan sonra Cenab-ı Hakkın takdirini beklemektir. Yani tevekkül Allah (cc)'ın dur dediği yerde durmaktır. Tevekkül eden kişi resmin bütününü kavrayamasa da Allah (cc)'a duyduğu güven sebebi ile kendinden istenen o duruşu gerçekleştirmesidir. Zaten kader bir süre sonra resmin bütününe ait ip uçlarını ona göstererek tevekkülünün kendine nasıl bir kazanç sağladığına şahit kılmaktadır.

Pollyannacılığın temelinde parça vardır; tevekkülde ise bütün. Yani biri şirkin, diğeri ise tevhidin neticesidir... Müslüman bütünde hayrın murad edildiğine iman ettiği için, parçadaki ekşiliğe takılmaz... Öbürü ise tam aksi, parçalardaki hayırları dilenmekle ömrü geçmektedir... Ancak ilahi plan gereği karşılaştığımız parçaların hep iyi olması diye bir konu da söz konu değildir...

Pollyannacılıkta esas olan kişinin kendi aklı ve algısıdır... Tevekkülde esas olan Allah'ın muradıdır ve kişinin buna imanıdır. 

İlave bilgi için tıklayınız:

- İslam’da tevekkülün sınırları nelerdir? 

- Tevekkül Üzerine 

- Her şeyde bir hayır vardır, sözü doğru mudur?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet