İnsanlara güvenme konusunda sıkıntı çekiyorum?

- Kime güveneceğimi bilmiyorum güvensem olmuyor, güvenmesem olmuyor, herkese de güvenemiyorum, kimseye güvenmeden de olmuyor konudan konuya değişiyor ama kimseye tamamen güvenemiyorum sanki eninde sonunda arkamdan bıçaklanacak gibi hissediyorum.
- Bu konuda yardımcı olur musunuz?

Değerli kardeşimiz,

İnsanlara güvenme konusunda sıkıntısı yaşamanın birkaç farklı nedeni vardır. Mesela, güven sarsıcı hayat tecrübeleri, güvendiğiniz birisinin sizi ciddi hayal kırıklığına uğratması, geçmiş travmalar, ikili ilişkilerde yaşanan ihanetler olabilir.

Bunun yanında kaygılı, güvensiz veya aşırı kontrolcü bir ebeveynin var olması da çocuğu güvensiz biri yapabilir. Veya kişinin özgüvenin eksik olması da başkalarına güven duymasını engelleyebilir.

Görüldüğü gibi güven sorunları derin köklere sahip olduğundan, güven duygusunun yeniden inşa edilmesi de zaman alabilir. Bu konuda sabırlı olmanız ve aşağıda size yapacağımız tavsiyelere uymanızla, sıkıntınızın neden kaynaklandığını bulmaya çalışın inşallah.

Mesela, güveninizi sarsan hangi olaylar veya kişiler oldu?

Sizin güvensizliğinizin bunlardan hangisinden kaynaklandığını fark etmeniz çok önemlidir. Çünkü geçmişten kök alan ve bilinç altında yatan korkularımızın nedenini bilinç düzeyinde bilemediğimiz için çözüm bulamayız.

Mesela, sizin durumunuzdaki birisi “Neden güven duyamıyorum?” diye yakınır, fakat nedenini bilemez. Nedenini bildiğinde sorun bilinçaltından bilince çıkar. Bilinçte olan şeylerin kontrolü mümkündür. Bütün bütün yok olmasa da günlük hayatı rahat bir şekilde yürütülmesine engel olmaz. Bu konuda birkaç adımda ilerlemek mümkün olabilir

Kendi Özgüveninizi Artırmaya Çalışın

İmamı Gazali, güvenin öncelikli olarak kişinin kendisine güveni ile başladığını söyler.

“Başkalarına güvenmek için önce kendine güvenmelisin. Zira kendi iç dünyasında güveni olmayan, başkalarına da güvenemez."

Geçmişte Yaşananlarla Yüzleşip Onları Yeniden Değerlendirin

Geçmişte güveninizi zedeleyen olaylarla yüzleşmek, bu olayların üzerinizde oluşturduğu etkiyi anlamanıza yardımcı olabilir. Örneğin, geçmişte yaşanan ihanet, hayal kırıklığı veya aldatılma, bu güven sorunlarının temelini oluşturuyor olabilir.

Bu olaylarla yüzleşmek ve o dönemde yaşadığınız duyguları kabul etmek, ilk adım olabilir. O duyguların geçmişle ve o olayla sınırlı olduğunu, bir olay veya kişinin sizde bıraktığı duygunun zamanla inanç haline geldiğini; bunun herkese ve her olaya yaymanın gerçekçi olmadığını vb. düşünerek olayı kafanızda normalleştirmeye çalışın.

Küçük Adımlarla Güvenme Duygunuzu Güçlendirin

Güven bir anda oluşan bir duygu değil, zamanla inşa edilen bir süreçtir. Herkese hemen güvenmek zorunda değilsiniz. Bu nedenle, güven duygunuzu test etmek ve insanlarla ilişkilerinizde küçük adımlar atmak iyi bir yöntem olabilir. Kendi sınırlarınızı belirleyerek, önce küçük ölçekte güvenmeye başlayabilirsiniz.

Örneğin, birine küçük bir sır açmak veya ufak bir görevi emanet etmek gibi. Bunun sonucunda olumlu geri dönüşler alırsanız güven sınırınızı yavaş yavaş artırın.

Güvendiğiniz Kişileri Düşünün

Güveneceğiniz kişiler hakkında düşünerek davranmanız daha sağlam adımlarla ilerlemenize yardımcı olur.

Mesela, herkes değil de diğerlerine göre biraz daha fazla güven veren birisine güvenerek başlayabilirsiniz. Ona da yine kontrollü bir güvenle yaklaşın. Yani, insanlara ne kadar güveneceğinizin sınırlarını siz belirleyebilirsiniz.

Örneğin, tamamen güvenmek yerine, karşıdaki kişinin tutarlılığına dikkat ederek, zamanla güveni inşa etmek daha sağlıklı olur.

Unutmayın ki, tamamen güvenmek veya hiç güvenmemek yerine, kontrollü ve adım adım güven inşa etmek, sizi hem duygusal olarak korur hem de ilişkilerde daha dengeli olmanıza yardımcı olur.

İnsanlara Göre Güven Seviyenizi Ayarlayabilirsiniz

Her insanla olan ilişkiniz farklıdır ve her durumda aynı derecede güvenmek zorunda değilsiniz. Kimi insanlara daha fazla güvenebilirsiniz, kimilerine ise daha az. Bu nedenle, her ilişki dinamiğine göre güven seviyenizi ayarlamakta bir sakınca yoktur. İlişkilerde sürekli bir denge aramak yerine, her insanla olan bağlantınızı kendi dinamiği içinde değerlendirebilirsiniz. Mesela, kendi akranı ve hemcinsi olan bir arkadaşına güvenle, karşı cinsten kendi yaşıtı olmayan birisine olan güvenin ayarı aynı değildir.

Güvenme İçin Kriterleriniz Olsun

Bir insanın güvenirliğinin temel kriterlerinden en önemlisi Allah korkusu, ibadetleri ve davranışlarıdır. Bunların birisi eksik olursa güvenme konusunda temkinli olmakta fayda var. Peygamber Efendimiz (asm) Müslüman kişinin kim olduğunu anlatırken, onun her açıdan emin birisi olduğunu vurgular.

"Müslüman, elinden ve dilinden diğer Müslümanların emin olduğu kimsedir." (Buhari, İman 4)

Bu çerçevede Hz. Ömer (asm) ise şunları söyler:

"Bir insanın namazına ve orucuna aldanmayın, konuştuğunda doğru söylüyor mu, kendisine bir şey emanet edildiğinde emaneti koruyor mu, haramdan uzak duruyor mu ona bakın." (Beyhakî, Şuab, 4/230)

Tedbirli Olun ve Allah’a Tevekkül Edin

Her şeyin kontrolü bizim elimizde değildir. Bazen gücümüz, niyetimiz dışında da kötü muamelelere maruz kalabiliriz. Buna maruz kalabiliriz kaygısı ile güvenmemek de hayatı azaba çevirebilir. Dolayısıyla öncelikle elimizden gelen tedbiri aldıktan sonra Allah’a tevekkül etmeliyiz:

"Allah'a tevekkül et. Vekil olarak Allah yeter." (Nisa, 4/81)

Bu ayette, insanlara güvenmenin yanı sıra, esas güvenin Allah'a olması gerektiği, çünkü her şeyin onun kontrolünde olduğu vurgulanır.

Ancak bir kişiye güvenmek veya Allah'a tevekkül etmek, tedbir almamayı gerektirmez. Peygamber Efendimiz (asm), güven ve tevekkülün dengeli bir şekilde nasıl olması gerektiğini şöyle öğretir:

"Deveni bağla, sonra Allah'a tevekkül et." (Tirmizi, Kıyamet 60)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet