İnsan neden paranoyak olur?

- Paranoya nedir?
- Hangi etkenler paranoya yapar insanı?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, bu tür rahatsızlığı olan, dini bütün uzmanlardan destek almalıdır.

Paranoya, kişinin kendine veya etrafındaki dünyaya karşı aşırı bir güvensizlik, şüphe ve korku geliştirdiği bir düşünce bozukluğudur.

Paranoyak düşüncelere sahip olan kişiler, gerçek dışı düşüncelere ve senaryolara inanma eğilimi gösterirler. Mesela, başkalarının kendilerine zarar vermek, onları izlemek veya kontrol etmek amacıyla gizli planlar yaptığına inanabilirler. Bundan dolayı da başkalarına pek güvenmezler. Kişi, sürekli olarak kendisini savunma ve diğerlerinden koruma çabasında olabilir. Bu durum, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve sosyal ilişkilerini bozabilir.

Paranoyanın Nedenleri

Paranoyanın ortaya çıkmasında birçok etken rol oynayabilir. Bu etkenler genellikle biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin birleşiminden oluşur.

1. Biyolojik Faktörler

Biyolojik faktörlerin başında genetik yatkınlık gelir. Ailede paranoya veya diğer psikiyatrik bozuklukların bulunması, kişinin bu tür bozukluklara yatkınlığını artırabilir.

Veya beyindeki bazı kimyasal dengesizlikler düşüncelere yol açabilir. Mesela, dopamin seviyelerindeki anormallikler paranoya ve diğer psikiyatrik bozuklukların gelişiminde önemli bir rol oynayabilir. Özellikle de aşırı dopamin aktivitesi, bazı psikiyatrik bozukluklara neden olabilir.

Bunların dışında bazı nörolojik hastalıklar veya beyin hasarları paranoya belirtilerine neden olabilir.

2. Psikolojik Faktörler

Geçmişte yaşanan travmatik olaylar (şiddet, istismar, ihmal) ve aşırı stres, kişinin paranoya geliştirmesine katkıda bulunabilir. 

Bunun yanında kendine güvensizlik ve düşük benlik saygısı, kişiyi sürekli olarak başkalarının niyetleri konusunda şüpheci yapabilir.

Anksiyete bozuklukları ve depresyon, paranoya belirtilerini tetikleyebilir veya artırabilir.

3. Çevresel Faktörler

Uzun süreli sosyal izolasyon veya yalnızlık, kişinin paranoid düşünceler geliştirmesine neden olabilir.

Ayrıca bazı kültürel veya sosyal çevrelerde, paranoya belirtilerini artırabilecek baskılar ve tehdit algıları yaygın olabilir.

En önemlisi alkol ve uyuşturucu maddeler, paranoya belirtilerini tetikleyebilir veya mevcut belirtileri şiddetlendirebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet