İki peygamber arasındaki en uzun ve en kısa fetret devirleri ne kadardır?

Geçmişte aynı dönemlerde birçok peygamberin olduğunu biliyorum bununla beraber peygamberlerin gelmediği fetret devirleri de olmuş bunlar en uzun ve en kısa kaç senedir, Bir Resul’den kaç sene sonra başka bir resul veya nebi gelmiştir veya bir Nebi’den kaç sene sonra başka bir nebi veya resul gelmiştir?

Değerli kardeşimiz,

Kuran ve sahih sünnette, iki peygamber arasındaki fetret devirlerinin süresiyle ilgili kesin (kat‘î) bir zaman bilgisi yoktur.

Bu konuda dolaşan rakamların büyük kısmı zannî, tarihî hatta İsrâiliyat ağırlıklıdır.

Fetret Devri Nedir?

Fetret, bir peygamberin vefatı ile bir sonraki peygamberin gönderilmesi arasında, yeni bir vahyin inmediği, yeni bir resul/nebînin gönderilmediği dönemdir. Böylece hak dine davetin kesildiği bir dönem meydana gelir.

Kuran’da bu kavram açıkça geçer: “Ey Ehl-i kitap! Resullerin gelmesinin kesintiye uğradığı bir sırada, ileride 'Bize ne müjdeleyen ne de uyaran hiçbir peygamber gelmedi.' demeyesiniz diye size, müjdeleyici ve uyarıcı Elçimiz, her şeyi beyan etmek üzere geldi. Allah her şeye hakkıyla kadirdir.” (Mâide, 5/19)

Bu ayet, fetretin varlığını ispat eder; ama süresini vermez.

En Uzun Fetret Devri (Bilinen Çerçeve)

Bilinen en uzun fetret dönemi, Hz. İsa (a.s) Hz. Muhammed (asm) arasıdır. Bu dönem, “en uzun fetret” olarak kabul edilir.

İslâm âlimlerinin çoğu, yaklaşık 500–600 yıl aralığı olarak ifade ederler.

Ancak şunu özellikle vurgulamak gerekir:

Bu rakam ayet veya sahih hadisle sabit değildir. Tarihî kronoloji ve Hristiyan kaynaklarla yapılan mukayeseye dayanır.  Dolayısıyla kat‘î değil, zannîdir.

Buna rağmen, fetret olduğu kesindi, süresinin uzun olduğu kesindir ama rakam yaklaşıktır.

En Kısa Fetret Devirleri

Burada tablo tamamen değişir. Aynı dönemde birden fazla peygamber de olmuştur. Kuran’dan açıkça biliyoruz ki aynı kavimde, aynı coğrafyada hatta aynı zaman diliminde birden fazla peygamber bulunmuştur.

Örneğin, Hz. İbrahim – Hz. Lût, Hz. Musa – Hz. Harun, Hz. Davud – Hz. Süleyman gibi.

Beni İsrail içinde art arda gelen nebîler

Bu durumlarda, fetret yoktur, Peygamberler arası boşluk, yıllar değil, bazen günler veya hiç yoktur.

Resul – Nebî Arası Süre Meselesi

Bu noktada şu ayrımı yapmak gerekir:

Resul, yeni şeriatla gelen, Nebî ise, mevcut şeriatı tebliğ eden anlamına da gelir.

Beni İsrail geleneğinde bir resulden sonra aynı şeriat üzere çok sayıda nebî gelmiştir

Bu yüzden, bir “resul ile onu takip eden nebî” arasında bazen “çok kısa”, bazen “belirsiz” süreler vardır

Kuran ve sünnet bunların sürelerini vermez.

Kaç Yıl Sonra Başka Bir Peygamber Geldi?

Elbette böyle bir soru meşrudur, ancak cevabı özetle şudur:

Kuran ve sahih hadislerde “yıl, asır, tarih” verilmez. “Şu peygamberden 300 yıl sonra şu geldi” gibi bilgiler vahye dayalı değildir.

En fazla tarih, arkeoloji, mukayeseli kronoloji ile “zannî tahminler” yapılabilir

Bu yüzden epistemolojik konumu net olmayan bilgilerle kesin konuşulamaz. Bu, durum ehl-i sünnetin ilim ahlâkıdır.

Özetle:

- Fetret devirlerinin varlığı kesindir.

- Süreleri hakkında kat‘î bilgi yoktur.

- Bilinen en uzun fetret: Hz. İsa (as) ile Hz. Muhammed (asm) arası, yaklaşık 500–600 yıl.

- En kısa fetret, hiç olmayan dönemlerdir. (aynı anda yaşayan peygamberler)

- Sayı veren rivayetlerin çoğu İsrailiyat veya tarihî tahmindir.

- Bilmediğini bilmek ve bunun farkında olmak, ilmin yarısıdır.

- Bu konuda kesin konuşmamak hatta sessiz kalmak, zan ile konuşmaktan daha ilmidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet