Hz. Adem’in neslinden gelecek engelliler gösterildi mi?

- Bu rivayetin tamamını, kaynağını, sıhhat durumunu ve açıklamasını verirseniz memnun olurum:
- Ebu hatim, İbn Kesir'de Allah Adem’e gelecek nesilleri gösteriyor ve engelli olanları. Adem’e; bunları insanlar benim lütfumu bilsin diye yarattım.

Değerli kardeşimiz,

Bu hadisin tamamı şöyledir:

“Allah Âdem’i yarattığı zaman, onun sağa avucundan cennetlikleri, sol avucundan da cehennemlikleri çıkardı. Onlardan bazıları kör, bazıları sağır, bir kısmı değişik belalarla müptela olmuş olarak yeryüzüne atıldılar. Âdem: 'Ya Rabb! Benim çocuklarımı eşit kılsaydın olmaz mıydı?' diye sordu. Allah: 'Ey Âdem! Bana şükredilmesini istediğim için böyle yaptım.' buyurdu.” (bk. İbn Kesir, Kasasu’l-Enbiya, 1/44)

- İbn Kesir Tefsirinde İbn Ebi Hatim’den naklen zikrettiği rivayette ise, “cüzzamlı, lepra hastalıklı” kişilerden söz edilmiştir. “Bana şükredilmesini istediğim için...” yerine “Nimetlerime şükredilsin” mealindeki ifadeye yer verilmiştir. (bk. İbn Kesir, Tefsir, 3/504)

- İbn Cerir’in rivayetinde hastalıklar yerine Âdem: Çocuklarının bir kısmını uzun boylu, bir kısmını kısa boylu gördüğünde, “Ya Rabb! Onların hepsini eşit yaratsaydın olmaz mıydı?” şeklindedir. (bk. Kenzu’l-Ummal, 3/742).

- Bu kaynakların hiçbirinde tashih konusuna değinilmemiştir.

- Kanaatimizce bu rivayet zayıftır. Çünkü:

a) Bu rivayetlerin hemen hepsinin senedi kopuktur. Hepsi de Hasan-ı Basri’nin mürsellerindedir. Alimlerin çoğuna göre onun mürsel hadisleri zayıftır.

b) Bu rivayetlerin önemli bir kısmının senedinde Abdurrahman b. Zeyd b. Eslem vardır ki, zayıf kabul edilmiştir.

c) Hz. Âdem’in yaratılışıyla ilgili, neslinin cennetlik veya cehennemlik durumlarının da -az da olsa- zikredildiği bir kısım hadis kaynaklarında, konumuz olan hususlara yer verilmemiştir. Bu da bu bilginin zayıf olduğunu gösterir.

- İnsanların değişik hastalık ve musibetlerle imtihan edilmekte oldukları bir gerçektir. Boylarının farklılığı da bir realitedir. Hz. Âdem’in bunlara itiraz edeceğini hiç düşünemiyoruz.

- Bu değişik durumların varlığının şükre vesile olması ciheti şöyle izah edilebilir:

- İnsanlar iyi durumların değerini ancak kötü durumları görmekle idrak ederler ve şükrederler. Ayrıca açlıkla Allah’ın Mün’im ismini tanıdığımız gibi, hastalıklarla da Onun Şafi ismini biliriz.

- Diğer yönden herkes, hastalık, musibetlerde kendinden daha ağır durumda olduğunu görebilir. Örneğin bir gözü olmayan akıllı bir insan, iki gözü de olmayana bakarak şükredecektir. Bu sermeşk ile başka misalleri meşk edebilirisiniz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet