Fatiha Suresini bir nefeste okumanın fazileti ile ilgili hadis sahih mi?

- ​Şeyhu’l-Ekber Muhyiddîn İbn Arabî hazretleri (Hicrî 560-638/Mîladi1165-1240), “Fütûhât” isimli eserinde der ki; “Fatiha suresini okurken, Besmele’yi birleştirip, kesmeden bir nefeste oku! Muhammed Mustafa (s.a.v.) Cebrâil’den, o da Mîkâîl’den, o da İsrâfîl’den şöyle nakletmiştir: Allah Teala buyurdu ki: “Ey İsrâfîl! İzzetim ve celâlim, cömertliğim ve keremim hakkı için, kim, ‘Bismillâhirrahmânirrahîm’i Fatiha’ya bitişik olarak (Yani “Bismillâhirrahmanirrahîmi’l-hamdü lillâhi…. şeklinde) bir kere okursa; şahit olun ki, ben onu mağfiret ederim. İyiliklerini kabul eder, kötülüklerini affeder, dilini ateşle yakmam. Onu kabir azabından ve büyük korkudan (kıyamet günü fezau’l-ekber’den) kurtarırım… Ve o kimse bana bütün nebilerden, velilerden önce kavuşur.” (İbnü’l Arabî, el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye El-Vesâyâ)

Değerli kardeşimiz,

Bu rivayetin kaynağı için bk. İbn Arabi, el-Futuhat, 4/495.

Bursevi, İbn Arabi’den naklen tefsirine bu rivayeti almıştır. (Bursevi, Ruhu’l-Beyan, 1/9)

İbn Arabî’nin "Futuhat" isimli eserinde olan bu rivayet, “el-Vasaya” adlı son bölümünde zikredilmiştir. el-Vasaya bölümü aynı zamanda müstakil bir kitap olarak da basılmıştır. (bk. Vesaya, Dımeşk, 1988, s. 160)

Bu rivayetin doğru olduğunu söyleyen hiçbir kaynağa rastlayamadık.

Bunun zayıf hatta uydurma olduğu söylenebilir:

1. İbn Arrak, uydurma rivayetleri topladığı eserine bu rivayeti almıştır. (bk. Tenzihu’ş-şeria, 2/114)

2. Daru’l-İmanda telif ve neşir heyeti olan ve aynı zamanda el-Vasaya kitabının hadislerini de tahriç eden bu heyetin bu hadisle ilgili değerlendirmeleri şöyledir:

“Araştırmalarımızda bu rivayetin aslına rastlayamadık. Kuvvetli ihtimalle bu rivayet bir kısım kussaslar / kıssacılar tarafından İbn Arabi’ye atfedilen yalan ve uydurma bir metindir. Özellikle, Besmele ile Fatihayı bir nefeste okuyanın enbiya ve evliyadan önce cennete gireceklerin dair ifadenin bu rivayetin ayrıca uydurma olduğunun bir göstergesidir. (bk. el-Vasaya, s.160)

3. Senedin başından sonuna kadar, söz konusu melekler dahil 22 ravinin bulunduğu senedin her halkasında “Büyük olan Allah’a yemin ederim ki...” şeklindeki bir ifade tarzı hadislerde pek kullanılmayan bir tarzda olması da bu rivayetin uydurma olduğunun göstergesidir. Hatta senedin sonunda yer alan Allah Teala da “izzet ve celalime yemin ederim ki...” dediğinin aktarılması gerçekten bu rivayetin gerçek olmadığının önemli bir karinesidir. 

4. Rivayette zikredilen ve kişiyi bütün enbiya ve evliyanın önüne geçiren unsur yalnız Besmele ile Fatihanın “bir nefeste” okunmasıdır. Böyle bir nefeste okumanın barındırdığı bu sihirli değnek, İslam dininin bütün hükümlerinin ölçülerini altüst etmektedir.

5. Hz. Peygamber (asm) Efendimizin Fatiha suresini okurken her ayetin sonunda durması da bu rivayetin uydurma olduğunun karinesidir.

Nitekim, Hz. Ümmü Seleme validemize Peygamberimizin (asm) kıraati sorulduğunda, “Resulullah kıraatini ayırırdı (tane tane, dura dura okurdu).” cevabını vermiştir. (Tirmizî, Fezailü’l-Kuran, 23; Ebû Dâvûd, Vitir, 20)

Yine Ümmü Seleme validemiz, “Resulullah Kur'an okurken kıraatini ayet ayet keserdi (ayet sonlarında dura dura okurdu).” demiş ve Fatiha’dan örnek vererek her ayetin sonunda durduğunu ifade etmiştir. (Müsned, 6/302; Tirmizî, Fezailü’l-Kuran, 23)

Bu bilgilerden Fatiha'nın her bir ayetinde durmanın Hz. Peygamber Efendimizin (asm) bir uygulaması olduğu ve sünnet addedilebileceği anlaşılmaktadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet