Ey peygamberler zümresi, size bir nam verildi, ama bize öyle şeyler verildi ki, o size verilmedi, sözü ne demektir?

- Abdulkadir Ceyli (İnsanı Kâmil) kitabının 37. bölümünde şöyle bir şey okudum.
"Şeyhimiz Abdülkadir Geylânî r.a. şöyle buyurmuştur:
- Ey peygamberler zümresi, size bir nam verildi.. Ama bize öyle şeyler verildi ki, o size verilmedi..."
- Bu söz gerçekten Abdulkadir Ceyli hazretleri söylemiş midir, söylemişse manasını açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

“İnsan-ı Kâmil” kitabının sahibi Abdulkerim el-Ceyli, kitabının 37. bölümünde Abdulakadir Geylani Hazretlerinin “Ey peygamberler zümresi, size bir nam verildi. Ama bize öyle şeyler verildi ki, o size verilmedi..." şeklindeki bir sözüne yer vermiş ve bu sözün kaynağı olarak da İbn Arabi’nin "Futuhat-ı Mekkiye"sini göstermiştir.

- Eğer Geylani Hazretleri bu sözü gerçekten söylemişse, bunu şöyle anlamak gerekir:

Hz. Muhammed (asm)’in ümmetinden olan bazı veliler, Miırac-ı Muhammedi tarikiyle yaptıkları seyrü sülûk sayesinde aldıkları bazı bilgiler ve feyizler, eski peygamberlerde bulunmayabilir.

Bu konu “cüzî fazilette mercuhun racihe tereccüh etmesi” (Fazilet bakımından aşağı derecede olan birinin kendisinden daha yukarıda olan birinden küçük çapta bazı üstün vasıfları olabilir.) kaidesine dahildir. Mesela; bir kimse kendisinden  % 99 oranında daha üstün olan birinden % 1 oranında daha üstün olabilir.

- Ehl-i sünnetin itikadına göre, hiçbir veli bir peygamberden üstün olması şöyle dursun, onun seviyesine de çıkamaz.

Demek ki mutlak üstünlük peygamberlere aittir. Örneğin, bazı veliler havada uçmuşlardır. Hz. Süleyman’dan başka bu mucizeye sahip başka bir peygamber bilemiyoruz. Birisi “Ben uçma noktasında peygamberlerden daha üstünüm.” dese doğru söylemiş olur. Fakat bununla genel manada daha üstün olduğu anlamına gelmez.

Keza, bir kimse: “Ben İmam-ı Azam’dan bazı noktalarda daha üstünüm; örneğin araba sürebilirim, bisiklete binebilirim, pilotum, uçak sürebilirim.” dese doğru söylemiş olur. Fakat bu kimsenin bu üstünlüğü, gerçek manadaki külli fazilet üstünlüğü değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet