Eşekleri atlarla çiftleştirme teklifine, Peygamberimiz ne cevap vermiştir?

- Hz. Ali (radıyallâhu anh) anlatıyor:
"Resülullah (aleyhissalatu vesselâm)'a bir katır hediye edilmişti, ona bindi. Ben kendisine: 'Eşekleri atlara aşırtsak da bunun gibi katırlar elde etsek olmaz mı?' dedim. Şöyle cevap verdi: 'Bunu (şeriatın bu meseledeki hükmünü) bilmeyenler yapar.'"
- Bu hadisin sebebi hikmeti nedir; açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

- Bu hadisi Ebu Davud rivayet emiştir. (bk.Ebu Davud, Cihad, 59)

- Hattabi bu hadisin farklı iki yorumu olduğunu belirtmiştir:

a) Eşeklerin atlara aşırtması, at neslinin azalmasına sebep olur. İnsanlar böyle bir geleneği fazla revaca sokarlarsa, artık atlardan gereken istifade azalır.

Özellikle o günkü savaşların olduğu ortamda at. savaşın çok önemli bir aracıdır; onunla düşmana hücum edilip zafer kazanılır.

Atlı olarak savaşan kimseye -biri atın, biri de atlının olmak üzere- iki sevap vardır.

Ayrıca atın eti de yenebilir.

Bu ve benzeri üstün tarafının olmasından dolayı, at neslinin azalmasına sebep olacak böyle bir işlemin iyi olmadığına işaret edilmiştir. Bu işlem böylece (haram değil) mekruh sayılır.

b) İki farklı tür arasında meydana gelen yavrular genellikle kısır olduğu gibi kötü tabiatlı da olur. Nitekim katır; kinli, öfkeli, kısır, inatçı, tekmeci bir hayvandır. Bu kötü hasletlerinden dolayı bu hadis varit olmuş olabilir.

Ancak bu bilgileri nakleden Hattabi, bu ikinci görüşün doğru olmadığını belirtmiştir. Bunun yanlış olduğunun gerekçesini de

“Biz atı, katırı ve eşeği binmeniz ve yük yüklemeniz için yarattık.” (Nahl, 16/8)

mealindeki ayet ileHz. Peygamber (asm)'in hayatında azımsanmayacak kadar katıra binmesini göstermiştir. (bk. Hattabi, Mealimu’s-Sünen,2/251-252)

Hadiste meal olarak yer alan “Bunu bilmeyenler yapar” ifadesi, “şeriatın bu meseledeki hükmünü”, yahut da “bu işin nereye varacağını” bilmeyenler manasınadır. (bk. Avnu’l-Mabud, 7/167)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet