Düğünde eğlenmenin ölçüsü nedir?

Değerli kardeşimiz,

İslâm dininde düğün gibi şenlikler için, erkeklerin ve kadınların ayrı ayrı olmak şartıyla kendi aralarında İslâm'ın yasaklamadığı şarkı, türkü ve şiir söyleyip oynamalarında bir sakınca yoktur.

Hz. Peygamber Efendimizin düğünlerini tek tek ele almak yerine hadisler ışığında düğünlerin genel bi açıklamasını yapmayı dahauygun bulduk.

İslamî usul ve kaidelere göre, israfa kaçmadan, fazla borç yükü altına girmeden; içkisiz ve gayrı meşru eğlencesiz olmak şartıyla düğün yapmak, bu mutlu güne akrabaları, komşuları, arkadaşları ve dostları davet etmek suretiyle düğün yemeği (velime) vermek, Peygamber (s.a.v.)'in teşvik ettiği sünnetlerinden ve İslam'ın güzel adetlerindendir.

Düğünler, yörelere göre değiştiği için,herkes kendi örf ve adeti doğrultusunda düğün yapar. Burada önemli olan harama yönelmemek ve İslam'ın getirdiği usul ve kaidelere aykırı hareket etmemek gerekmektedir.

Düğün Eğlencesi (Çalgı ve Müzik):

İslam dini, insanların her anını kontrol altına alarak, kendisini yaratana daha iyi kulluk edebilmesi ve şeytana karşı durabilmesi için her türlü kolaylığı sağlamıştır. Allah (c.c.), insanların şeytana kulluk etmemesi ve onun yalanlarına kanmaması için ilk yaratılıştan itibaren peygamberler ve kutsal kitaplar göndermiştir. Böylece insanlar şeytanın hilelerine ve vesveselerine karşı, Allah (c.c.)'a sığınmış ve onun taarruzlarına karşı koymuştur.

İnsanı her anından hesaba çekecek olan Allah (c.c.), yediklerinden içtiklerine; giydiklerinden çıkardıklarına; kazandıklarından harcadıklarına; gülmesinden ağlamasına; oturmasından kalkmasına; evlenmesinden boşanmasına kadar her konuda onun nasıl hareket etmesi gerektiğini açıklamıştır. Düğün konusunda da gerekli ölçüler konulmuş ve bu ölçülere uyulması istenmiştir. Zaten insanlar, ahiret günü her şeyden hesaba çekilecektir. Allah (c.c.) bir ayet-i kerimesinde şöyle buyuruyor:

"Nihayet o gün (dünyada yararlandığınız) nimetlerden hesaba çekileceksiniz."(Tekasür, 102/8)

KUR'AN ve SÜNNET IŞIĞINDA EVLİLİK ve MAHREMİYETLERİ

Yeni bir hayatın başlangıcı olan evliliğe, eğlence ve törenle neşe ve sevinç içinde girmek, dünyanın her yanında yapıla gelen bir adettir.

İslam dini de yeni evlilerin bu mutluluğunu diğer Müslümanlarla paylaşmalarını tavsiye etmiş ve bunun için gerekli olan kural ve kaideleri belirlemiştir. Bu konuda Rasulullah (s.a.v.) ve onun ashabının uygulamaları bizlere yol göstermektedir. Bununla ilgili delilleri Peygamber (s.a.v.)'in hadisleri aracılığıyla şöyle sıralayabiliriz:

"Nikâhı ilan edin, onu mescidlerde kıyın ve üzerine def çalın,(1) (Nikâhta) haramla helali ayıran fark def ve sestir."(2)

"Yetim kalan bir kız ensardan biriyle evlendirildi. Hz. Âişe (ra) de düğüne katılanlardandı. Gelini götürüp dönünce Rasulullah (s.a.v.) sordu:

"Ey Âişe! Gelinle birlikte def çalıp şarkı söyleyecek bir cariye gönderdiniz mi?" Hz. Âişe ise:

"Cariye ne diyecek?" diye sorunca, Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdular:

"Ensar gazeli seven bir kavimdir. Onlara şöyle deseydiniz: Size geldik, size geldik. Allah (c.c.) size de bize de hayat versin. Kızıl altın olmasaydı, badiyenize konaklamazdı. Sarı buğday olmasaydı bakireleriniz semirmezdi."(3)

Rubeyye binti Muavviz (r.a.) şöyle anlatıyor:

"Ben evlendiğim zaman, Rasulullah (s.a.v.) geldi ve yatağımın üzerine oturdu. Bu sırada cariyelerimiz def çalıp, Bedir günü şehit düşen atalarımız hakkında mersiyeler söylemeye başladılar. İçlerinden birisi; " Aramızda yarın olacakları bilen Peygamber var." manasında bir mısra okudu.(4) Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.v.); "Böyle deme! Söylemekte olduğun diğer şeyleri söyle" dedi. İbn Ma'ce'nin rivayetinde şöyledir: "Hayır, bunu söylemeyiniz. Çünkü yarın olacakları bilen Allah (c.c.)'dır."(5)

Yukarıdaki hadisler bize, def çalmanın ve bazı şarkıları söylemenin caiz olduğunu göstermektedir.

Peygamber (s.a.v.) sadece düğünlerde değil, bazı bayram ve sportif gösterilerde de eğlenceye müsamaha gösterdiği bilinmektedir.

Hz. Âişe (ra) anlatıyor:

"Bir gün Rasulullah (s.a.v.) yanıma girdi. Yanımda iki de cariye vardı. Buas günü şarkısını söylüyorlardı. Rasulullah (s.a.v.) yatağa uzandı ve yüzünü öbür tarafa çevirdi. Bu arada babam Ebu Bekir (r.a.) de yanımıza girdi ve beni azarlayarak: "Rasulullah (s.a.v.)'in yanında şeytan çalgısını mı çalıyorsunuz?" dedi. Rasulullah (s.a.v.) ona dönerek: "Onları bırak." dedi. Başka bir rivayette de Peygamber (s.a.v.)'in şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Ey Ebu Bekir! Her toplumun bir bayramı vardır, bu da bizim bayramımızdır. "(6)

EVLİLİK VE HÜKÜMLERİ

Yine Hz. Âişe (r.a.) anlatıyor:

"Ben mescidde oynayan Habeşlileri seyrederken Rasulullah (s.a.v.) beni ridasıyla örttüğünü hatırlıyorum. Bu hal, ben seyretmekten usanıncaya kadar devam etti. Benim gibi genç yaşında bir kızın eğlenceye ne kadar düşkün olacağını varın siz takdir edin."(7)

Bu hadisler, şarkı söylemenin caiz olduğunu göstermektedir. Burada önemli nokta, şarkı sözlerinin insanı isyana, harama sevketmemesi ve sözlerin isyan ifadeleri olmamasıdır.

Sonuç olarak, Peygamber (s.a.v.), düğünlerde, bayramlarda ve bir takım merasimlerde def çalındığını ve şarkı söylendiğini duymuş ve buna engel olmamıştır. Yukarıda zikrettiğimiz deliller, fuhşa, taşkınlığa, içkiye sebebiyet vermemek ve şarkının sözlerinde isyan, kadın, içki tasvirleri veya mümini kötüleyen ifadeler taşımaması şartıyla mübahtır. Fakat gerek şarkı ve gerekse müzik, dinleyicilerin cinsel arzularını tahrik ediyorsa yasaktır.

Dipnotlar:

1. Tirmizî, Nikâh 6
2. Tirmizî, Nikâh 6; Nesâî, Nikâh 72
3. İbn Ma'ce, Nikâh 21; A. ibn Hanbel, İV/78
4. Tirmizî, Nikâh 6; İbn Ma'ce, Nikâh 21
5. Buharî,. Tefsir-i Sûre-i Ra'd 1; İbn Ma'ce, Nikâh 21
6. Buharî, îdeyn 3; îbn Ma'ce, Nikâh
7. Buharî, Salât 69, îydeyn 2, 3, 25, Cihad 81, Menâkıb 15, Fezâilu'l-Ashab 46, Nikâh 82, 114; Müslim, îydeyn 18; Nesâî, îydeyn 35

(bk. Sadık AKKİRAZ, Evlilik ve Mahremiyetleri, s.132-136)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet