Cennetin her derecesi bütün alemleri içine alacak genişlikte midir?

- Ebu Said radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm buyurdular ki:
“Cennette yüz derece vardır. Bütün alemler bunlardan birinin içinde toplansalar, hepsini de kuşatır, istiab eder.” Tirmizi, Cennet 4, (2534).
- Bu hadis-i şerifte geçen bütün alemlerden kasıt, bütün yaratılmış alemler midir?

Değerli kardeşimiz,

Evet, hadiste yer alan “Âlemîn=alemler”den maksat, evvel ve ahir bütün mahluklardır (yani bütün insanlar). (bk. Aliyu’l-Kari, Miraktu’l-Mefatih, h. no: 5663)

Kanaatimizce hadisteki “el-alemin”den maksat bütün varlıklar değil, bütün insanlardır. el-Mirkat’ta yer alan “halku’l-evveline ve’l-ahirine”den maksat da bütün insanlardır.

Halk kelimesi bu anlamda kullanılmıştır. Çünkü, cennetin genişliği veya darlığı -diğer varlıklarla değil- insanlarla ölçülür; çünkü, muhatap onlardır.

Ayın, güneşin cennete sığıp sığmayacağı konusu, makam itibariyle burada söz konusu olmaması gerekir. Yalnız melekler ve cinler de tali derecede mülahaza edilebilir.

Bununla beraber, cennetin genişliğinin belli bir ölçüye sığmadığını belirtmek için “bütün varlıklar”ı kapsar da denilebilir. Kaynaklarda bu konuda açık bir bilgiye rastlayamadık.

Tirmizi’nin kendisi bu hadisin “garib” olduğunu belirterek zayıf olduğuna işaret etmiştir.(bk. Tirmizi, Cennet, 4/h.no: 2532)

- Ravilerden İbn Lehia zayıf bir ravi olarak meşhurdur.

- Ancak, Aliyyu’l-Kari’nin bildirdiğine göre, İbn Hibban bu hadisi “tashih” ettiği başka bir senetle rivayet etmiştir. (bk. Tuhfetu’l-Ahvazi, 7/201, ayrıca bk. el-Kari, a.g.e, a.g.y)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet