Buhari’nin 600.000 hadis bildiği yalandır, iddiasına ne dersiniz?

- Buhari'nin kitabında bildiğini iddia ettiği hadis sayısı 600.000 -Bir hadise vakıf olma süresi minimum 1 saat (imkansız bir süre olsa da aşırı iyimser olalım) -Toplam süre 600.000 saat -Bir günde çalışma süresi: 25 saat (imkansız olsa da aşırı iyimser olalım) -Gereken süre: 25.000 gün yani 68 yıl Buhari 61 yıl yaşamıştır. Aşırı iyimser davransak da bir insanın 25 saat çalışması ve o koşullarda 1 saati bırakın 10 saatte bir hadise vakıf olması mümkün değildir. Mümkün olduğunu düşünsek bile yine de tutarlı olunamamaktadır.
- Aklınızı kullanmaz mısınız, diye bir de ayet mealleriyle İslam alimlerine saldıran reformistlere nasıl cevap verebiliriz?
- Bu gibi iddialarla Buhari’nin hadis uydurduğunu söyleyenlerin bu iddialarını nasıl çürütürsünüz; bu hesaba ne dersiniz?

Değerli kardeşimiz,

- Buhari, Kur’an-ı Kerim’den sonra en güvenilir kitap kabul edilen “el-Camiu’s-Sahih” adlı eseriyle tanınmış büyük muhaddistir. Kendisinden nakledilen haberlerden anlaşıldığına göre “el-Camiu’s-Sahih”i, toplamış olduğu 600.000 hadis içerisinden titizlikle seçip ayırdığı sahih hadislerden meydana getirmiştir.

el-Camiu’s-Sahih’te naklettiği hadis sayısı ise, muallak, mütabi’, şahid ve mevkuf olanlar dışında mükerrerlerle beraber 7.397’dir.

- Sorudaki hesap kökten yanlıştır. Hadis öğrencileri hadis alimlerinin ders halkalarında otururlar. Hadis alimi bir saatte bazen yirmiden fazla hadis rivayetini aktarır ve onlar da bunu ezberlerler ve daha sonra da yazarlar.

Buhari gibi ilim dünyasında hafızası çok kuvvetli olan zeki bir talebenin değişik hocalardan aldığı hadisleri de bu çerçevede değerlendirmek gerekir.

Şu bilinen bir gerçektir ki, hadis talebeleri bazen bir günde farklı ilim meclislerine gider ve oradaki alimlerden farklı hadis alırlar. Buna göre, şayet İmam Buhari bir günde -bazen vuku bulduğu üzere- üç hocanın ders halkasına girmiş ve her birisinden yirmi hadis almışsa, bu toplam üç saatte altmış hadisi ezberine almış demektir.

- Bir hadsin daha uzun bir zaman zarfında elde edilmesine dair düşünce, ilk hadis toplama zamanına ait olabilir. Çünkü onlar dolaşıyor, araştırıyor ve bazen bir günde ancak bir hadisi bulabilirlerdi.

İmam Buhari ve diğer Kütübü Sitte ve daha meşhur başka hadis alimleri devrinde, bu işi daha önce yapılan uzun zaman zarfında hadisleri ezberlemek yerine, bunları -ezberlemekle beraber- ezber yoluyla da olsa hadisleri bir araya getiren alimlerden ders alıyorlardı.

Buna göre, eski alimlerin bir saatte bir hadis öğrenmelerine karşılık Buhari bir saatte yirmiden fazla hadisi bulabilir ve ezberleyebilirdi.

- Ayrıca muhaddislerin hafızalarında ya da ellerinde bulunan nüsha-eserlerde var olduğu belirtilen yüz binlerce hadis konusu, Peygamber Efendimiz (asm)’in bu kadar sözü olduğu anlamına gelmediği gibi, bunların çok uzun araştırmasını gerektirecek bir zamana da ihtiyaç yoktur.

Hadisçilere göre, birden fazla sened ile gelen hadisler, ayrı bir hadis olarak değerlendirilmiştir. Sahabe sonrası senedleri çoğalan hadisler olduğu gibi, sahabe tariklerinin çokluğu ile de meşhur olmuş bir hayli hadis bulunmaktadır.

Örneğin, "Men kezebe aleyye ... kim benim adıma yalan söylerse” diye başlayan hadisin, seksen dokuz ayrı sahabiden rivayet edildiği tesbit edilmiş ve her biri ayrı bir hadis sayılmıştır.

Aynı şekilde “Ameller ancak niyetlere göredir.” Hadisinin Yahya b. Said el-Ensari (ö.143/760)’den yedi yüz kişi tarafından rivayet edildiği söylenmektedir. Böylece söz konusu hadis, Yahya b. Said’den sonra yüzlerce hadis olarak kayda geçmiştir.

Dolayısıyla aynı anlamı taşıdığı halde iki ayrı isnadı olan bir hadis, muhaddisler tarafından farklı iki ayrı hadis kabul edilmiştir. Bu itibarla, muhaddislere nispet edilen bu yüksek rakamları hadislerin hakiki sayısını değil, rivayetlerin kaynağını ve isnadlarını kastettikleri şeklinde anlamak yerinde olacaktır.

- Burada önemli bir nokta şudur:

İslam aleminin en büyük alimleri ve evliyalarının harika ilimleri yanında fevkalade takva sahibi olduklarını ve asla yalana tenezzül etmediklerini kabul ettiği Buhari gibi şahısları yalancılıkla itham etmektir. Çünkü bu iddiaya göre Buhari’de bulunan hadislerin hepsi İmam Buhari tarafından ezberlenen hadisler değildir. Buna göre:

- Ya bu hadislerin bir kısmını Buhari’ye isnat eden alimler söz konusudur. -Ki böyle bir iddia hiçbir zaman varit olmamış ve ispatı da mümkün değildir. Zira hiçbir delili yoktur.

- Yahut da Buhari işitmediği bazı hadisleri işitmiş gibi kabul etmiş ve bilerek Resulullah’a iftirada bulunmuştur. -Ki bu iddia öncekinden daha beterdir. Buhari’yi tanıyanlardan hiçbiri böyle bir ihtimale ihtimal vermemiştir. İlim ve din namına böyle bir iftirada bulunmak en alçakça bir bühtandır.

İslam alimlerinin büyük çoğunluğu tarafından Kur’an’dan sonra en sahih kaynak olarak kabul ettikleri Buhari’ye çamur atanlar, bu kuruntu çamurunda boğulmaya mahkum olacaklardır. Zira Allah nurunu tamamlayacaktır.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Buhari'nin 17. 000 hadisi hiç ara vermeden okuması nasıl mümkün ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet