Bir İslam ülkesinde, Müslümanlar dışında kimseler de yaşayabilir mi?

- Bunlara ne gibi haklar verilir?

Değerli kardeşimiz,

Evet, yaşayabilir. Bunlar cizye vererek, huzur ve emniyet içinde İslam ülkesinde yaşarlar. Cizye, gayri müslim azınlığın İslam Devletine verdiği verginin adıdır. Bununla, belli bir muhtariyete ve özel bir statüye sahip olurlar, korunurlar. İslam hükümetindeki gayri müslim vatandaşlara zimmi denir(1). Zimmiler hakkında, "Bizim için olan haklar onlara da vardır. Bize düşen vazifeler, onlara da vazifedir." denilmiştir. (2)

Şu bir tarihi realitedir ki, "Zimminin istifadesi, ödediğinden fazladır." Zimmi, cihadla, zekatla mükellef değildir. Askerlik görevinden muaftır.(3)

Ehl-i kitap azınlık, inançta, ibadette hürdürler. Mabedlerini tamir edebilirler, yenisini yapabilirler. Çanları çalar, bayramlarında haçlarıyla gezebilirler. Müslümanların, Ehl-i kitabın mabetlerini yıktıkları veya onları İslam'a zorladıkları vaki değildir.(4) Müslümanların, İslam Devleti bünyesindeki azınlıklara tavrıyla, diğer milletlerin idareleri altındaki azınlıklara tavrı incelendiğinde, aralarında büyük bir mesafe olduğu görülecektir.(5)

Müslümanların, gayri müslim azınlığa tavrıyla ilgili bazı örnekler zikretmekte fayda görüyoruz. Hz. Peygamber şöyle der:

"Kim bir zimmiye zulmetse veya gücünün üstünde bir mükellefiyet yüklese, ben onun düşmanıyım."(6)

Hz. Ömer, yaşlı ve kör bir dilenci görür. Onun Ehl-i kitap bir Yahudi olduğunu; cizyeden, ihtiyaçtan ve ihtiyarlıktan dolayı dilendiğini anlayınca, elinden tutar, evine götürür. Ona bir şeyler verir. Sonra onu beytü'l-mal'e (hazineye) gönderir. Oradaki görevliye,

"Bu ve emsallerine yardımcı ol. Gençliklerinde onlardan yararlanıp, ihtiyarlıkta yüzüstü bırakırsak, insafsızlık etmiş oluruz." der. (7)

Halid b. Velid, Rumların hücumunu önleyemeyeceklerini anlayınca, Hımıs Hristiyanlarına,

"Sizi koruma karşılığı olarak sizden cizye almıştık. Bugün sizi koruyamayacak durumdayız."

der ve cizyelerini iade eder.(8)

Selahaddin Eyyubi de Şam'dan çekilmeye mecbur kaldığında, Halid b. Velid'in yaptığını yapar.(9)

Emevi hükümdarlarından Mervan, gayri müslimlerden İslam'a girenlerden de cizye alır. Ömer b. Abdülaziz halife olunca, Irak valisine şu talimatı verir:

"Şüphesiz Allah, Hz. Muhammedi (asm.) bir davetçi olarak gönderdi, bir vergi toplayıcısı olarak değil. Bu mektubum sana ulaştığında, Ehl-i kitaptan Müslüman olanlardan vergiyi kaldır."(10)

Kaynaklar:

1. Mevdudi, İslam'da Hükümet, s.614; Zeydan, Şeriatu'l-İslamiye, s. 63.
2. Bu haklar ve vazifer için bkz. Zeydan, age., s. 66-73.
3. Azzam, s. 154.
4. Abdürabbih, s. 258.
5. Mevdudi, İslam'da Devlet Nizamı s. 59.
6. Ebu Yusuf, Kitabu'l-Harac, Matbaatu's-Selefiye, 1397 h. Kahire, s. 135.
7. age. s. 136.
8. Azzam, s. 154.
9. age. s.,154.
10. Cessas, III/150.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet