Bir ayağı kesik olan kişinin, abdest alırken diğer ayağını yıkaması gerekir mi?

- Sağlam ayağını yıkamasa da abdest geçeli olur mu?
- Yoksa sağlam ayağı yıkaması farz mı?
- Aynı durum sadece bir eli veya sadece bir kolu olan kişi için de geçerli mi?

Değerli kardeşimiz,

İnsanlar ancak yapabileceklerinden sorumludurlar. Dolayısıyla kişi gücü neye yetiyorsa onu yapmakla mükelleftir. (Bakara, 2/286; Hac, 22/78, Fetih, 48/17)

Kol ve bacakları olmayan kişiden abdestte bu organları yıkama yükümlülüğü düşer.

Buna göre bir ayağı diz altından kesik olan kişiden o ayağı yıkama sorumluluğu düşer. Bu kişi sadece sağlam olan ayağını yıkar.

Sadece bir eli veya sadece bir kolu olan kişi de yine sadece olan organını yıkar.

Elim koptu, abdest alırken kolumu yıkamalı mıyım?

Evet, yıkanmalıdır. Dirsekle birlikte kol ve ayak gibi yıkanması farz olan organların bir kısmı yoksa (kesilmiş veya kopmuşsa), bu organların kalan kısmının diğer el ile yıkanması gerekir.

Protezim var, abdest alırken onu yıkamam gerekir mi?

Kesilen veya kopan yer için altın madeninden veya başka bir madenden suni bir parmak veya el yapılırsa (protez) abdest ve gusülde onu çıkarmak zor olmadığı taktirde çıkarılarak yerini yıkamak gerekir. Yoksa eğer et ve deri içine yerleştiğinde onu çıkarmak zor olursa, yerleştiği yeri yıkamak icap etmediği gibi suni parmak ve eli yıkamak da icap etmez. (Günenç, Büyük Şafiî İlmihali, s. 39)

Mesh edilmesi de gerekmez, temiz olmaları yeterlidir. (Döndüren, İslâm’ın Engellilere Tanıdığı Kolaylık ve Ruhsat, Ülkemizde Engelliler Gerçeği ve İslâm Sempozyumu, s. 107)

Protezler insanların uzvu haline gelmez; sadece bazı işleri yapmak için kullanılan araçlardır.

Ortopedik engelliye abdest alırken kolaylık var mıdır?

Evet, vardır. Mesela, yıkanması farz olan uzuvlarda kesilme, kopma veya başka bir sebeple bir rahatsızlık olduğunda su ile yıkama bu rahatsızlığı artıracaksa, o uzvu yıkama yükümlülüğü düşer. Sadece suyla mesh edilir. Mesh etmek de zararlı olacaksa veya bunu yapamayacak kadar aciz ise mesh etme yükümlülüğü de düşer. (el-Fetâva’l-Hindiyye, 1/5; Cezîrî, el-Mezâhibü'l-erba‘a, 1/56)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet