Allah'sız ahlak olabilir mi?

- Buna delilleriniz nelerdir?
- Maturidilere göre olması mümkündür. Düşünceleriniz neler?

Değerli kardeşimiz,

Bununla kastedilen mana önemlidir.

Eğer bundan maksat, “Allah’a inanmayan kimsenin de her açıdan mükemmel bir ahlaka sahip olabilir.” ise, bu doğru değildir. Zira, öyle ahlaksızlıklar var ki, ancak Allah’a iman ile düzeltilebilir. Örneğin, halvette gördüğü çok çekici bir kadına sarkıntılık yapmamak veya çalınabilir bir yerde çok değerli bir malı görüp de onu çalmamak, ancak Allah’a ve ahirete / hesap gününe iman etmekle mümkündür.

Eğer bundan maksat, “Dinsiz veya ateist olan kimseler de birtakım güzel ahlak unsurlarına sahip olabilir.” ise, bu doğrudur. Çünkü yaratılıştan var edilen fıtrat kanunlarına uygun hareket etmek ve bu rotada -din etkisi olmaksızın- fıtrî güzel ahlak unsurlarından bir kısmını dışa yansıtmak mümkündür. Zira İslam dini fıtrat dinidir. (bk. Rum, 30/30) Dinde bulunan güzelliklerin önemli bir kısmı -bozulmamış- bir fıtrattan dışarıya aksetmesi her zaman imkân dâhilindedir. “Şu batıl mezheplerde birer dane-i hakikat mevcut münderiçtir; mahsus mahalli vardır; batıl olan tamimdir.” (bk. Sözler, s. 710) şeklindeki bediane vecizede bu gerçeğin altı çizilmiştir.

“Ehl-i kitap’tan öylesi vardır ki, ona yüklerle mal emanet etsen onu sana noksansız öder; içlerinden öylesi de vardır ki, ona bir dinar emanet etsen tepesine dikilip durmadıkça onu sana ödemez. Çünkü onlar 'Ümmilere yaptıklarımızdan dolayı bize bir vebal yoktur.' derler. Onlar bile bile Allah adına yalan söylemektedirler.” (Al-i İmran, 3/75)

mealindeki ayette Ehl-i kitap denilen Yahudi ve Hristiyanlar arasında emanete riayet hususunda birbirine tamamen zıt iki anlayış ve uygulamanın görüldüğü bildirilirken, önce ahlaki erdemlere bağlılığını koruyanların davranışına dikkat çekilerek iyilerin davranışı öne çıkarılmakta, ardından da kötü ahlak sahiplerine yer verilmektedir.

Âdeta bunlardan birinci grup “Kendi çevrelerinde emanete hıyaneti meşru sayan bir anlayış hâkim olmasına rağmen, dürüstlükten ayrılmayan kimseler olarak değerlendirilmiştir.”

İkinci grup ise, “Allah’ın kitabına tabi olduklarını iddia ettikleri halde, emanete hıyaneti ahlaka uygun sayabilen kişiler olarak değerlendirilmiştir.”

İlave bilgi için tıklayınız:

- Allah emrettiği için mi güzeldir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet