Şafii mezhebine göre namaz rekatları nelerdir, kaç rekat sünnet kaç rekat farz kılınır?

Şafii mezhebinde namazların sünnetleri ve farzları kaç rekattır bilgilendirir misiniz? Çünkü farklı kitaplarda sünnetleri farklı gösteriyor...

Değerli kardeşimiz,

Farz Namazlara Tabi Müekked Sünnetler:

Bunlar on rekat olup şunlardır:

a) Sabah namazının farzından önce iki rek'at. Fatiha' dan sonra birinci rek'atta Kâfirun suresini ve ikinci rek'alta İhlas suresini okumak sünnettir.

b) Öğle namazının farzından önce ve sonra ikişer rek'at. Cuma namazı da öğle namazı gibidir.

c) Akşam namazının farzından sonra iki rek'at. Bunda da Fatiha'dan sonra birinci rek'atta Kâfirun, ikinci rek'atta da İhlas surelerini okumak sünnettir.

d) Yatsı namazının farzından sonra iki rek'at.

Farz namazlara tabi olmayan sünnetlerden, Ramazan ve Kurban Bayramı namazları, Güneş ve Ay tutulması namazları ile istiska (Yağmur Duası) namazı.

Farz namazlarla birlikte kılınan sünnetler:

Sabah namazından önce kılınan iki rekat için Hz. Aişe (r. anha) şöyle rivayet eder:

"Allah Resulü (s.a.v.), sabah namazından önce kılınan iki rekata gös­terdiği önemi, başka hiç bir nafile namaza vermezdi..." (1)

Öğlen namazı farzından önce dört, sonraki iki rekat için yine Hz. Aişe şöyle demiştir:

"Hz. Peygamber benim odamda öğleden önce dört re­kat kılar, ondan sonra da çıkıp halka farz namazı kıldırır, sonra tekrar iki rekat kılardı."(2)

Peygamberimiz (s.a.v.)'in öğlen farzından sonra dört rekat sünnet kıdığı da rivayet edilmektedir.

Ümmü Habibe'den rivayetle Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuş­tur:

"Kim öğlenin farzından önce ve sonra dörder rekat namaz kılmaya devam ederse, Allah onu cehennem ateşine haram kılar." (3)

Cuma namazı da öğlen namazı gibidir. Çünkü cuma namazı öğlen namazının bedelidir. Abdullah İbni Me'sud'un cuma namazından önce ve sonra dörder rekat namaz kıldığı rivayet edilmiştir.(4)

İkindi farzından önce dört rekat için Hz. Ali şöyle rivayet eder:

"Allah Resulü (s.a.v.) ikindi farzından önce dört rekat namaz kılar ve arasını selamla ayırırdı."(5)

İkindi farzından önceki dört rek'at sünnet için Abdullah İbni Ömer de şöyle rivayet eder: Peygamber (s.a.v),

"İkindi farzından önce dört rekat namaz kılan kişiye Allah rahmet etsin." (6) buyurumuştur.

Akşam ve yatsı namazı farzından sonra kılınan iki rekat için İbni Ömer şöyle demiştir:

"Rasulullah (s.a.v.) ile birlikte öğlen namazından evvel iki ve ondan sonra iki, akşam namazından sonra iki, yatsı namazından sonra iki, cuma namazından sonra da iki rekat (sünnet) kıldım; akşam, yatsı ve cumanın sünnetlerini Peygamberin evinde O'nun yanında kıldım." (7)

Yatsı namazından sonra kılınan iki sünnetler için; yukarıdaki hadis-i şerif delil olarak gösterilebilir.

Vitirler için Hz. Ali (ra) şöyle demiştir: Vitir namazı farz değildir, ama Peygamber (s.a.v.) ashabının yanına çıktı ve

"Allah size bir namaz ziyade kıldı ki o namaz sizin hakkınızda kırmızı tüylü develerden daha hayırlıdır, işte o namaz vitir namazıdır. O namazı size yatsı ile fecrin doğuşu arasın­da verdi." dedi.(8)

Görüldüğü gibi bu hadis ayrıca vitir namazının vaktini de belirtmektedir.

Vitir namazının mükafatını kaçırmamak için her Müslüman ondan na­sibini almalıdır. Ebu Eyyub'el Ensari şöyle rivayet eder. Rasulullah (s.a.v.):

"Vitir namazını kılmak her Müslümana haktır. Vitri beş rekat kıl­mak isteyen beş kılsın, üç rekat kılmak isteyen üç kılsın, bir rekat kılmak isteyen de bir rekat kılsın."(9) buyurdu.

Vitir on bir rekata kadar da kılınabilir. Her iki rekatta bir selam verilir.

Akşam ve yatsı farzından önce hafif olarak iki rekat namaz kılmak sünnettir.

Abdullah İbni Muğaffel El Müzenni (r.a) şöyle dedi:

Rasulullah (s.a.v.) üç kere "Her iki ezan (ezan ile kamet) arasında bir namaz vardır." buyurduktan sonra üçüncü söyleyişinden sonra "...kılmak isteyen için." sözünü ilave etti. [10)

Yukarıdaki "hafiften" kasıt, biraz acele kılınmasıdır; çünkü sonrasında farz namaz vardır camaatle kılınma ihtimali olabilir. Ayrıca bu sünnetler müekkedler gibi olmayıp Peygamber (s.a.v.)'in "...kılmak isteyen için" buyurmasından anlaşılıyor ki, bunlar diğer sünnetler kadar önemli değildir.

Müekked Olan Nafileler

Nafile olarak kılınan namazların üç tanesi müekkededir. Bunlar da: Teheccüt namazı, kuşluk namazı ve teravih namazlarıdır.

Bunlara müekked denilmesinin sebebi, farz namazlara tabi olan, nafile namazlardan sonra sünnet olan namazlar oldukları içindir.

1. Teheccüt Namazı:

Bir diğer adıyla gece namazıdır. Gece vakti sü­resince kılınır. En efdal vakti gecenin üçte ikisi çıktıktan sonra kıl­maktır.

Teheccüt, uykuyu terketmek manasına gelir. Bu nedenle uykudan kalktıktan sonra kılınan namaz anlamına gelen teheccüt, ismini buradan almaktadır.

Bunun vakti uykudan kalktıktan sonra başlar fecrin doğuşuna kadar devam eder. Rekat sayısında herhangi bir sınır yoktur. Az veya çok iste­nildiği kadar kılınabilir.

Teheccüt namazının delili şu ayet-i kerimedir:

"Gecenin bir kısmında kalk ve sana mahsus bir fazlalık olmak üzere onunla (Kur'an'la) namaz kıl. Rabbinin seni övgüye değer bir makama çı­karması umulur." (İsra, 17/79)

Ebu Hureyre'den rivayete göre Peygamberimiz (s.a.v.)'e:

"Farz namazlardan sonra hangi namaz faziletlidir ve Ramazan ayından sonra hangi oruç faziletlidir?" diye soruldu.Rasulullah (s.a.v.):

"Farz yazılmış namazdan sonra en faziletli namaz gece ortasında kılı­nan namazdır. Ramazan ayından sonra en faziletli Oruç ise, Allah ayı olan Muharrem orucudur." (11) buyurdu.

2. KuşIuk (Dûha) Namazı:

Bunun da diğer adı dûha namazıdır. Sabah nama­zından sonra güneş bir mızrak yükseldikten sonra başlar, süresi Güneş'in tepe noktasına gelmesine kadar devam eder. En azı iki, en çoğu da sekiz rekattır.

Bunun delili Peygamberimiz (s.a.v.)'in şu hadisi şerifidir: Ebu Hureyre (r.a) rivayet eder:

"Kalbim dostum bana üç şey tavsiye etti. Bunları yaşadığım müddetçe asla terketmem. Bunlar, her aydan üç gün oruç, duha namazı ve vitir namazı."(12)

Ümmü Hani şöyle rivayet eder:

"Mekke'nin fethi senesi Hz. Peygamber Mekke'nin en yüksek yerinde bulunuyordu, yıkanmak için kalktı. Hz. Fatıma da ona bir perde gerdi. Sonra Hz. Peygamber elbisesini aldı ve ona sarıldı, sonra kuşluk namazını sekiz rekat olarak kıldı." (13)

3. Teravih Namazı:

Teravih namazı Ramazan ayında yatsı namazın­dan sonra kılınır, yirmi rekattır.

Teravih namazının delili için Hz. Aişe (r. anha) şöyle demiştir:

Bir gece Rasulullah (s.a.v.), mescidde namaz kıldı. Bazı insanlar da Peygamberin namazına uyup namaz kıldılar. Sonra ertesi gece de böyle cemaatle namaz kıldılar. Halk çoğaldı. Üçüncü yahut dördüncü gece halk yine toplandı. Fakat Rasulullah o gece onların yanına (namaz kılmağa) çıkmadı. Sabahleyin çıkıp namazdan sonra:

"(Ey nas!) sizin cemaatle Ra­mazan namazı kılmağa olan şiddetli arzunuzu gördüm. Benim için de na­maza çıkmağa hiç bir engel yoktu. Yalnız üzerinize farz kılınmasından en­dişe ettim." (14) buyurdu.

Diğer bir hadiste şöyle rivayet edilmiştir:

"Hz. Ömer (ra) döneminde insanlar Ramazan ayında yirmi rekat teravih na­mazını kılardı." (15)

Şafii mezhebinde hangi sünnet olursa olsun, kılınırken iki rekatta bir selam verilmesi daha da sevaptır.

Yukarıda açıkladığımız beş5 vaktin farz olan namazlarının rekat sayıları şunlardır:

Sabah namazı: 2 rekattır. Öğlen namazı: 4 rekattır. İkindi namazı: 4 rekatır. Akşam namazı: 3 rekatır. Yatsı namazı: 4 rekattır.

Ayrıca cuma günleri öğlen namazı yerine iki rekat cuma namazı da farzdır.

Kaynaklar:

(1) Buharı, 1126; Müslim, 724
(2) Müslim, 730
(3) Tirmizi,427
(4) Tirmizi, 523
(5) Tirmizi, 429
(6) Tirmizi, 430
(7) Buharı, 1127. Muslim, 729
(8) Ebu Davud, 1418.
(9) Ebu Davud, 142.
(10) Müslim, 838
(11) Müslim, 1163.
(12) Müslim,722.
(13) Buhari,350, Muslim, 336.
(14) Müslim,761
(15) Beyhaki, 2/996

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet