Ramazan’da neden insanlar sinirli oluyor?

- Açlık gerçekten nefsi terbiye ediyorsa ve şeytan da ramazanda bağlıysa, ramazanda neden insanlar sinirli oluyor?

Değerli kardeşimiz,

Evvela “Ramazan’da insanların sinirli olduğu” iddiası, doğrulanmaya muhtaçtır.

Kişide bulunan bazı hastalıklardan kaynaklanan “sinirlilik hali” de olabilir. Bunun yanında Ramazan’da birçok insanın güzel duygularının ortaya çıktığı kabul edilen orucun faydaları, bilimsel olarak da tespit edildiği halde, kaynağı belli olmayan bazı yan etkilerin tesirini Ramazan’a yüklemek, insaflı ve ilmî bir iddia olmasa gerektir.

Bu kısa bilgiden sonra konunun tahliline gelince:

Öncelikle ifade edelim ki, sinirlenmek insanın cevherinde vardır. Ateşin yakması, suyun akması, demirin sert olması gibi. Bu nedenle sinirin insandan alınması ve yok edilmesi diye bir durum söz konusu olmaz.

Ancak, ateşi, suyu ve demiri faydalı olacak şekilde kullanmak gibi, insana verilen sinir, gazap, öfke gibi duyguları da yerinde kullanmamız gerekir, yoksa sorumlu oluruz.

İşte oruç ve diğer ibadetler, bu duyguları terbiye ederek faydalı kullanmamıza vesile oluyor. Zaten nefsin terbiyesinden maksat da budur.

Şu halde, hayırlı ve faydalı yerlerde kullanmamız için bize verilmiş olan bu duyguları nasıl terbiye ederiz, diye düşünmek ve merak etmek daha uygun olacaktır.

Evet, nefsi terbiye etmenin yollarından biri de aç kalmaktır. Ancak sadece aç kalmak yeterli olmaz, maddi ve manevi diğer donanımlar da beraberinde olmalıdır.

Örneğin yakıt bir araç için çok önemlidir, ama sadece yakıtın varlığı, araçtan istenilen şeyleri yapması için yeterli olmaz. Aklı başında ve aracı kullanmaya ehil bir şoförden, aracın bütün aksamın sağlam olmasına, yolun yeterli olmasından hava durumuna varıncaya kadar daha nice gerekli şeyler de etkili olmaktadır.

Aynen bunun gibi, nefsi terbiye etmek için oruç tutmak bir şart iken, o nefsin sahibi olan ruhu, kişinin yaşadığı ortam, yaşam biçimi, hayat tarzı, gördüğü, duyduğu, yediği içtiği... gibi daha nice etkenler vardır. Bütün bunların beraber ve yerinde olmasıyla, nefsine hakim olmak, sinirini kontrol etmek, yaratılışından verilen sinir duygusunu yerinde, zamanında ve gerektiği kadar kullanmak mümkün olabilsin.

Diğer taraftan, oruç tutarken de hakiki anlamda aç kalmıyoruz. Gerek sahurda gerekse de iftarda zaten fazlasıyla yediğimiz için, oruçtan beklenen nefis terbiyesi tam olarak gerçekleşmiş olmuyor.

Ramazan ayında bağlanan şeytanlar, hususi şeytanlar değildir; daha zararlı ve şerli şeytanlardır. Herkesin hususi şeytanı ise insanla sürekli beraber bulunmaktadır. 

Özetle, insan aç kalsa da şeytan olmasa da insanda nefis vardır, nefis aç da olsa duyguları her zaman devam eder, tesiri azalsa da varlığı yok olmaz...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet