Allah bu şekilde yaratmasaydı hikmetli olmayacak mıydı?

- Allah’ın hikmetlice yaratması hakkında kafama takılan sorular…
- Allah’ın gücünün her şeye yettiğini söylemek ve ‘’Allah bu şekilde yaratmasaydı hikmetli olmayacaktı.’’ demek birbiriyle çelişkili değil midir?
- Gücü her şeye yeten Allah herhangi bir şeyi ‘’bu şekilde’’ değil de kendi istediği farklı bir şekilde yaratsa da o şeyin gene hikmetli olması gerekmez mi?

Değerli kardeşimiz,

Hikmetin manası, herkesin bilmediği gizli sebep olup, kâinatın ve yaratılışın gizli ilahi gayesini ve mevcudatın hakikatlerini bilip hayırlı işler yapmak sıfatıdır.

Cenab-ı Hak, bilmek ve bilinmek sırrınca, halk ettiği birbirinden hikmetli mevcudatı hem kendi nazarıyla müşahede etmek için, hem de yarattıklarına müşahede ettirip, onların hayret ve sonsuz beğenileri sonrası, acz ve fakrlarını anlayıp kendisini hamd ve tespih etsinler diye halk etti.

Yüce Allah, Kur'an ve sünnet ile vaz etmiş olduğu şeriatı da ortaya koydu ki, biz ona göre hareket edelim, böylece hem iman ve ibadet imtihanından geçelim, hem de bu şeriata tabi olarak bu dünyada da huzur bulalım. İşin doğrusunu ve aslını Allah bilir. Bize düşen Allah’ın emirlerine kayıtsız şartsız riayet etmektir.

Allah bize “Kumar haramdır.” demişse, bunun tartışılacak tarafı yoktur. “Canım yılda birkaç piyango biletinden ne olacak? Alan razı veren razı!” diyemeyiz.

Allah “Kumar oynamayacaksınız!” demiş ve tabiri caizse noktayı koymuştur. Bunu inkar etmek imansızlık, kabul edip aksi davranmak günahkârlık olur.

Bizim kumarı “haram” olarak kabul etmekle beraber, bu yasağın hikmetlerini araştırmamız kesinlikle engellenmemiştir, aksine teşvik edilmiştir.

Araştırmada bulacağımız hikmetler belki bizi tatmin edecek belki etmeyecek, buradaki eksiklik işin hikmetsizliği değil, aksine bizim o hikmetleri bulmaktaki aczimizdir. Sonuçta ne bulursak bulalım, işin sonucunu değiştirmeyecek ve kumar oynamak haram olarak kalacaktır, çünkü emir O’ndandır.

Tarih boyunca, gerek sosyal olaylarda gerek fenlerde insanlık muhtelif eşyanın hikmetlerini hep araştırmış. Bazen bir, bazen yüzlerce hikmet bulmuş, zamanla bazılarını tekzip etmiş; 100 sene evvel hikmet dediğine yüz sene sonra bu böyle değilmiş demiş.

Dolayısıyla, bugün dahi “Bunun hikmeti budur.” deyip kesin bir nokta koymamız pek sağlıklı bir yaklaşım değildir. Çünkü bugün “A” dediğimize ihtimalen seneler sonra “B” diyebileceğiz.

Mesela, bize senelerdir tereyağından uzak durun derlerdi, ama şimdi tereyağı yiyin diyorlar. Veya 50 sene evvel kalp krizi geçiren hastaları birkaç ay kıpırdamadan yatırırlardı, şimdi ise hemen yürüyüş veriyorlar. Örnekleri çoğaltabiliriz.

Bu kısa izahatlar sonrası sualinize gelirsek, Allah neyi, nasıl yaratmışsa, gayet hikmetli yaratmıştır. Bunda şüphe yok.

Başka türlü yaratsaydı, o da hikmetli olurdu, onda da şüphe yok.

Allah’ın mutlak kemalde olan isimlerinin tamamı gibi, “Hakîm” ismi de hikmetli yaratılışlarda tecelli etmekte ve Allah’ın muradına göre eşyada işlemektedir.

Bizler, hikmet, kudret, ilim gibi sıfatlardan ve isimlerden oluşan sonsuz okyanusun bir damlasına bile hakim değiliz. Biz, bu bir damla dahi olmayan hakimiyetimizle, ancak Allah’ın hikmetle yarattıklarının ne kadar akıllara durgunluk verici olduğunu idrak etmek, bu idrak sonrası imanımızı arttırmak ve O’nun emirlerine itaat etmekle ve O’na kul olmakla mükellefiz.

Yoksa elbette Allah isteseydi elma muz tadında, ekmek şerbet tadında, kar yağışı aşırı sıcakta olur ve güneşli havalarda da soğuktan donardık. On yerine yirmi parmağımız, kol yerine kanatlarımız olabilirdi elbette. O böyle murat etseydi, aynen öyle olurdu ve O murat ettiği için de gene gayet de hikmetli olurdu.

O zaman da gene aynı sualleri bu sefer de tersten sorabilirdik…

Sonuç: Öyle veya böyle, Allah bu şekilde murat etmiş ve imtihan alemi olarak bizi ve kâinatı bu şartlarda gayet hikmetli yaratmış.

Şairin dediği gibi,

"Mevlam görelim neyler, neylerse güzel eyler."

Buradaki “Güzel eyler”i, “Hikmetli eyler” diye de okuyabiliriz...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet