İmam Şafii, denizden babam çıksa yerim, demiş midir?

- İmam Şafii "denizden babam çıksa yerim" sözünü demiş midir?
- Kanaatimce böyle bir söz söylememiştir, ona atılan bir iftiradır. Çünkü zühd ve takva sahibinin böyle bir şey söylemesi abes olur. Diyelim ki dese, o zaman diğer imamlar da (İmam Malik ve Ahmed bin Hanbel) söyler. Günümüzdekilerin Şafii ye göre denizdeki her şeyin helal olması tabirini kendine uyarlamasıdır.

Değerli kardeşimiz,

- İmam Şafii’ye nispet edilen "Denizden babam çıksa yerim." şeklindeki yakıştırma, yalnız Türkçe yazılarda vardır. İlmi kaynaklarda rastlayamadığımız gibi, Arap internetinde de bulamadık.

Türkçe internet sayfalarında bu soruya muhatap olan ilgililer de kaynaklarda böyle bir bilgiye rastlamadıklarını, yalnız böyle bir sözün yaygın bir şekilde şöhret bulduğunu belirtmişler...

- Gerek bu araştırmamızdan, gerekse yakından tanıdığımız İmam Şafii Hazretlerinin o vakarlı şahsiyetinden böyle bir sözün çıkmadığını söyleyebiliriz.

- Bizim bu konudaki kesin kanaatimiz şudur:

a) İmam Şafii böyle bir söz söylememiştir. Çünkü bunun hiçbir kaynağı yoktur.

b) Bu söz, onun “bütün deniz ürünlerinin helal olduğu”na dair görüşünü anlatmaya yöneliktir. Kim bilir, belki de İmam Şafii’nin bu görüşünü abartılı bulan bazıları, abartılı bir deyişle klişeleştirmiştir.

İmam Şafii’nin bu fetvasının dayandığı delillerden biri de, “Denizin suyu temiz, ölüsü ise helaldir.” manasındaki hadistir. Bu hadis sahihtir. Bunu İmam Malik, İmam Şafii, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai ve daha başka alimler rivayet etmiştir. Tirmizi bu rivayetin “sahih” olduğunu bildirmiştir. (bk. Nevevi, el-Mecmu’, 1/82)

- Denizde yaşayan bütün canlıların balık gibi olup helal olduğu yorumu, Maliki, Şafii ve Hanbelilerin ortak görüşüdür.

Hanefiler, balığın dışındaki canlıları balık gibi helal saymıyorlar.

Her iki tarafın da ayet ve hadislerden delilleri vardır. (bk. V. Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslami, 4/323-324)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet