Hz. Ömer'in, hiçbir Arap köleleştirilemez, anlamında bir sözü var mı?

- Hz. Ömer'in hiçbir Arab köleleştirilemez, gibi bir söz söylediği ve az da olsa Arab milliyetçiliğinden kurtulamadığı gibi bir yazı okudum. Bu doğru mudur? (Ahmed bin Yahya bin Cabir bin Davud el-Belazuri. Fütuhul buldan-sayfa 389)

Değerli kardeşimiz,

Hz. Ömer’in Arap milliyetçiliği yapmadığına bütün hayatı şahittir.  

Bu konun aslı şudur:

Hz. Peygamber (asm), Hevazin gibi bazı Arap kabilelerini esir alıp köleleştirdikten sonra, onları serbest bıraktı.

Bir rivayette Peygamberimiz (asm) ilave olarak şöyle buyurdu:

“Eğer kölelik Araplardan birine tahakkuk etseydi, bunlar için gerçeklemiş olacaktı. Fakat esirlik ve fidye (karşılığında serbest kalmak) vardır.”

İşte bu hadis rivayetinde ötürü, alimler bu konuda ihtilaf ettiler.

Bu rivayeti kabul etmeyenlerin yanında, rivayeti kabul eden ve hadisin zahirine bakarak, Araplar’ın esir olabileceğini, fakat köleleştirilemeyeceğini kabul edenler de olmuştur. Zuhri, Said b. Museyyeb ve Şa’bi de bu düşüncededir.

İmam Şafii, Hz.Ömer’in de bu görüşü benimsediğini söyler ve “Arap köleleştirilmez” dediğine dair bir habere yer verir.

Fakat bu hadisin sahih olmadığını düşünenler ise, Araplarla Arap olmayanlar arasında hiç fark olmadığını belirtmişlerdir. Bizzat Hz. Ömer’den bu haberi rivayet eden İmam Şafii de bu son görüşü benimsediğini bildirmiştir. (bk. Beyhaki, Marifetu’s-Süneni Ve’l-âsar, 13/214)

Demek ki İmam Şafii ya rivayeti sahih görmemiş, yahut da hadisten bu anlamın çıkarılamayacağına kanidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet