İbadet ederken kıbleye yönelmenin hikmeti nedir?

Değerli kardeşimiz,

Kıbleye yönelmek namazın farzlarındandır. Herhangi bir yöne doğru kılınan namaz geçerli değildir.

Namazdaki gibi farz olmamakla birlikte diğer bazı durumlarda da Kabe'ye, eş deyişle kıbleye yönelmek Hz. Peygamber (s.a.s)'in sünneti gereği gelenekleşmiştir.

Namaz dışındaki dua ve ibadetlerde, Hac görevinin gereklerinden olan ihrama girilmesi sırasında, cemrelere taş atarken, eğer bir zorluk olmayacaksa kıbleye dönülmesi güzel olur. Cenazeler gömülürken sağ yanlarına yatırılarak yüzleri kıblene çevrilir. Hayvanlar da kesilirken kıbleye doğru yatırılır.

 Tüm bunlar mü'minin ibadet ve fiillerinde Allah'a yönelişini, O'nun hoşnutluğunu arayışını simgeler.

 Buna karşılık bazı yakışıksız durumlarda kıbleye yönelmekten kaçınılmalıdır. Söz gelimi abdest bozulurken kıbleye yönelinmemesi, sırt dönülmemesi gerekir. Hz. Peygamber (s.a.s)'in,

"Biriniz kaza-yı hacet istediği zaman, kıbleyi ne karşısına alsın, ne de arkasına. (Medine'nin) doğusuna ya da batısına doğru dönün." (Nesaî),

anlamındaki söz ve davranışlarından kaynaklanan bu tutum, Allah'ı çirkinliklerden tenzihe yönelik bir tutumdur.

Müfessirler, Allah'ın fiillerinin belli bir nedene bağlanamayacağını kabul etseler de hem belli bir kıblenin varlığı, hem de kıblenin değiştirilmesi konusuna ilişkin birtakım hikmetler üzerinde durmuşlardır.

Belli bir kıblenin belirlenmesi konusunda üzerinde durulan çok sayıdaki hikmetten en önemlileri Müslümanlar arasındaki birlik ve uyumun sağlanması üzerinde yoğunlaşır.

Buna göre Allah aralarında bir ihtilaf olduğu vehmini ortadan kaldırmak, birlik ve beraberlik içinde kulluk etmelerini sağlamak için belli bir yön tayin etmiş ve hepsinin o tarafa yönelmelerini buyurmuştur.

Mekke'de kıble olarak Beytü'l-Makdis'in seçilmesi müminlerin müşriklerden ayrılması; daha sonra kıblenin Kâbe yönünde değiştirilmesi de

"Senin üzerinde olduğun (Kâbe'yi) kıble yapmamız ancak peygambere uyanları, ökçesi üzere dönenlerden ayırdetmek içindir." (Bakara, 2/143)

ayetinin de işaret ettiği gibi müminlerin yahudilerden ayrılmaları hikmetine bağlıdır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet