Mukarrebun makamını istemek doğru mu?

- Allah’tan mukarrebun makamını istemek doğru mu?
- Allah’ım beni mukarrebuna kat diye dua ediyorum, doğru mu?

Değerli kardeşimiz,

Mukarrebun makamını istemek doğrudur elbette. Ancak sadece dille dua etmekle yetinmemeliyiz, bu makama layık olacak şekilde, Allah Teala’nın rızasına ve Elçisi Hz. Muhammed (asm) Efendimizin sünnetine uygun bir hayat yaşamaya gayret etmeliyiz.

"Mukarrebun", meleklerden ve insanlardan Allah’a yakın kılınanlar demektir ve Kuran’da bu terim geçmektedir.

Mukarrebun sekiz ayette yer almakta, bunların ikisinde insanlar arasındaki yakınlığı ifade etmektedir.(1) Diğer ayetlerde ise meleklerden veya insanlardan mukarreb olanlar konu edinilir.

Bu çerçevede mukarrebun meleklerinin canu gönülden Allah’a kullukta bulundukları(2) ve illiyyîne şahit oldukları(3) beyan edilmektedir.

Öte yandan kıyamet günü “ashâbü’l-meymene”, “ashâbü’l-meş’eme” ve “sâbikūn” şeklinde sınıflandırılan üç grup içinde en yüksek derecede bulunan sâbikūnun mukarrebîn oldukları, onların naîm cennetinde bulunacakları(4) ve kendilerine has bir çeşmeden (tesnîm) içecekleri(5) açıklanır; bu mertebeye ulaşan kişinin rahatlık, güzel rızık ve nimetlerle donatılmış olacağı belirtilir.(6)

Kuran’da ayrıca Hz. İsa’nın (as) Allah katındaki değerinin büyüklüğüne onun mukarrebîn arasında yer aldığı vurgulanarak dikkat çekilir.(7)

Hadislerde gece ibadeti(8) ve fakirlerin sevilmesi(9), müminin mukarrebîn mertebesine yükselmesine vesile olacak davranışlar arasında zikredilmiştir.

Özellikle namazda okunan Kuran’la Allah’a yakınlık elde edildiği bildirilmiş(10) ve namazda en yakın halin secde anı olduğu(11) ifade edilmiştir.

Kişinin Allah’a yönelişi arttıkça Allah’ın da ona icabetinin artacağı(12), ilahi kurbun gecenin son yarısında daha fazla tecelli ettiği(13) haber verilmiştir.

Hz. Peygamber (asm) Efendimizin mukarrebînle beraber olmak için gece dua ettiği de nakledilmektedir.(14)

Herhangi bir varlıkla yaratıcı arasında fiziksel yakınlıktan bahsetmek mümkün olmadığına göre Allah ile yarattıkları arasındaki yakınlıktan manevi değerin kastedildiği açıktır.

Müminlerden öne geçenlerin "mukarrebin" şeklinde adlandırılması kurtuluşa eren insanların ahirette tek bir statüde bulunmadığını göstermektedir.

İslâm âlimleri, mukarrebîn makamına ulaşanların kimler olduğu konusunda çeşitli açıklamalar yapmışlardır:

Kelimenin anlam alanını daraltarak mukarrebîni;
- Allah’a ve Resulüne imanda öne geçenler
- İlk muhacirler,
- Kıblenin değiştirilmesinden önce iman edip iki kıbleye yönelik namaz kılanlar
şeklinde anlayanların yanı sıra:
- Bütün hayatı boyunca hayırlı işler yapanlar,
- İlmi hevasına galip gelenler,
- Dünyada hayra koşmada önde olanlar,
- Nefsin isteklerini terk edip fazilet ve takvada ümmetin seçkinleri konumunda bulunanlar
gibi geniş yorum yapanlar da vardır.

Mukarrebun kelimesinin bütün bu manaları içine aldığını söylemek mümkündür…

Her mümin ibadet niyetiyle Allah’tan her makamı isteyebilir, buna uygun bir hayat sürer ve her makamın fazilet ve takva sahibi bir hayat geçirmesinin karşılığı olarak verilmekle birlikte aslında Allah’ın kuluna büyük bir lütuf ve ikramı olduğunu asla unutmadan duaya devam eder.

Kaynaklar:

1) Arâf 7/114; Şuarâ 26/42.
2) Nisâ 4/172.
3) Mutaffifîn 83/21.
4) Vâkıa 56/10-12.
5) Mutaffifîn 83/28.
6) Vâkıa 56/88-89.
7) Âl-i İmrân 3/45.
8) Tirmizî, “Daʿavât”, 101.
9) Tirmizî, “Zühd”, 37.
10) Tirmizî, “Feżâʾilü’l-Ḳurʾân”, 17.
11) Müsned, II, 421; Müslim, “Ṣalât”, 215.
12) Buhârî, “Tevḥîd”, 50; Müslim, “Ẕikir ve’d-dûʿaʾ”, 20-22.
13) Nesâî, “Mevâḳīt”, 35.
14) Tirmizî, “Daʿavât”, 30.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet