Kıble nasıl tayin edilir? Takvimlerde bulunan kıble saatiyle kıble nasıl bulunur? Kıble tayin hatası ile yanlış yöne doğru kılınan önceki namazları tekrar etmek gerekir mi?

Eskiden bir akrabamın evinde bir süre kalmıştım. O zaman saatli marif takvimlerdeki kıble saatindende haberdar değildim. Göz kararı ile iki sokak ötedeki caminin minaresinden kıbleyi tayin etmiştim. Fakat yeni farkına vardımki altmış derecelik bir hata ile tayin yapmışım. Kırk beş dereceye kadar sapma payı olduğunu hatırlıyorum, ben bu sınırı geçmişim. Kıldığım namazları tekrar etmem gerekir mi?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Kıblenin yönünü bilmeyen kimse, önce çevresinden kıblenin ne tarafta olduğunu sorup araştırmalıdır (taharrî). Başkasından öğrenme imkânı yoksa, kendi araştırma yapar ve kıble ciheti olduğuna kanâat getirdiği yöne doğru namazını kılar. Şayet kıldığı yönün kıble olmadığı namazdan sonra ortaya çıkarsa o namazı iade gerekmez.

Ancak, imkânı olduğu halde, sorup araştırmadan yanlış istikamete doğru namaz kılmışsa, namazın iadesi gerekir.

* Kıble cihetinde şübhe eden kimse, araştırma yapmaksızın namaza başlayıp namaz esnasında kıbleye yönelmiş olduğunu anlasa, namazı iade etmesi lâzımdır. Çünkü yöneldiği istikametin kıble olduğuna tam bir kanaatle kılacağı namazlar, şübheli olarak kıldığı rek'atlar üzerine bina edilemez. "Kuvvetli, zayıf üzerine bina edilemez" kaidesi bunu gerektirir. Fakat namazı bitirdikten sonra kıblede isabet ettiğini anlasa, namazı sahihtir. İade gerekmez. Ebu Yûsuf'a göre her iki halde de iade gerekmez.

* Kıble cihetinde ihtilâf edenler, namazları yalnız başlarına kılarlar. Cemaatle kıldıkları takdirde imamın yöneldiği istikametin kıble olduğuna kanâatı olmayanın namazı sahih olmaz.

* Farz ve nâfile namazların Kâ'be içinde kılınması sahihtir. İstenilen tarafa dönülebilir. İmam Kâ'be içinde olup cemaat Kâ'be dışında ona uyacak olsalar, Kâbe'nin kapısı açık olmak şartı ile câizdir.

* Mevcut mihrap varken, kıbleyi taharrî câiz olmaz. Kadıhân'da ise, mihrapların vücudu ile beraber taharrînin câiz olduğu kayıtlıdır.

Bu durumda, siz namaza durmadan kıblenin yönü hakkında bir araştırma yaptığınız için, namazlarınızı tekrar kılmanız gerekmez.

İlave bilgi için tıklayınız:

Kıble yönü nasıl belirlenir? Güneş ile kıble tayini nasıl yapılır?..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet