Kendime yükselteceğim ne demek?

- Al-i İmran 55. Ayette Allah, Hz. İsa’ya seni kendime yükselteceğim ifadesi geçiyor ve Hz İsa Semaya yükseltiliyor. Bu ifade Nisa 158. ayette geçmektedir.
- Burada “kendime yükselteceğim” ifadesinden murat nedir?
- Allah’ın mekanda olmadığını aklen biliyoruz, bu ayeti tevil mi ederiz?
- Ayette geçen “râfiuke ileyye” kelimesi açıkça kendime yükselticiyim demek değil midir?

Değerli kardeşimiz,

“Seni kendime yükselteceğim” ifadesini Ehl-i sünnet âlimleri -bazı cihetlerle- tevil edip anlamaya çalışmışlardır:

a) Ayette geçen “kendime yükselteceğim” malindeki ifade, muhataba bir tefhim yani saygınlık ve şeref vermek için kullanılmıştır. Mesela:

Hz. İbrahim’den nakledilen şu ayetin ifadesi de böyledir: “Şüphesiz ben Rabbime gidiyorum.” (Saffat, 37/99) Oysa, Hz. İbrahim Irak’tan Şam’a gitmiştir.

Bunun gibi Hz. İsa da semaya kaldırılmıştır. Ancak, semada yerdeki sebeplerin tesiri bulunmadığı, insanların tahakkümü altından kurtulduğu için, sanki bizzat Allah’ın yanına gitmiştir. Mesela; Sultanın bir konu hakkında: “Bu işi kadıya (kadının huzuruna) kaldırın.” demesi de bu mecaz ve saygın makamı göstermeye yöneliktir.

Bu gibi mecazların kullanımı oldukça yaygındır. Örneğin, Kâbe’yi ziyaret eden haccılar için “Allah’ın ziyaretçileri.”, onun yakınında ikamet edenler için “Ciranullah / Allah’ın komşuları.” unvanı kullanılır.

Bütün bu ifadelerden maksat muhatapları onurlandırmak, şeref bahşetmek, tefhim ve tazim etmektir.

b) Bir de bir kişinin manen terfi etmesi, onun sevabı ve rahatı, huzur ve mükâfatının tatmin edici durumuna bağlıdır. Bütün bu mükâfatlar Allah’ın elindedir ve göklerdedir. Bunun için bir nevi sebepler örgüsü olan sema gibi yaratılmış ve mükâfatların bulunduğu mahallin yerine, doğrudan “müsebbibu’l-esbab” olan ve her şeyin dizgini elinde ve her hazinenin anahtarları yanında olan Allah’ın kendisine yükseltildiğinin ifade edilmesi, hakikati gözler önüne seren mecaz bir ifadedir. (bk. Razi, Al-i İmran, 3/55. ayetin tefsiri)

c) Bu açıklamaların özeti şöyle olabilir:

“Seni kendime yükselteceğim” ifadesinde maksat; “Seni göklere yükselteceğim” veya “Seni mükâfat ve ikramlarımın olduğu yere yükselteceğim.” (Maverdi, Beyzavî, ilgili ayetin tefsiri)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet