İNŞALLAH

İNŞALLAH, "Allah dilerse" anlamında bir dua cümlesi. Herhangi bir şey hususunda "inşallah" demek, işi Allah'ın iradesine bırakmak manasını taşır. Kur'an-ı Kerîm'de şöyle buyurulur:

"Herhangi bir şey için Allah'ın dilemesi dışında, ben onu yarın yapacağım deme..." (el-Kehf, 18/23, 24).

Bu, Allah tarafından Peygamberimize bir öğüt ve öğretidir. İleride yapılması planlanan işler için inşallah denilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Çünkü insanın azim ve iradesi bir şeyin meydana gelmesi için yeterli değildir. "Hiç bu kimse yarın ne kazanacağını bilemez." (Lokmân, 31/32).

Her şey Allah'ın dilemesiyle olur. Öyle ise gelecekte bir şeyi yapmaya azmederken, inşallah, "Allah dilerse" diyerek işi Allah'ın iradesine bağlamak İslâmî edeptendir. Yukarıdaki ayet-i kerime bunu ifade etmektedir.

"İnşallah" sözü, akit ifade eden sözlere bitişik olarak söylenirse, akdin hükmünü ortadan kaldırır, akit gerçekleşmez. Meselâ bir şey satın alan kimse "inşallah aldım" dese, akit gerçekleşmiş olmaz. Bu nedenle bir kimse: "İnşallah yarın şu işi yaparım." deyip de yapamazsa bundan sorumlu olmaz.

İman konusunda bir müminin; "İnşallah ben müminim" demesi caiz değildir. Çünkü iman konusunda "inşallah", şüpheyi gerektirir veya şüphe ihtimali olduğunu ifade eder. Bu ise caiz değildir. Hayatta olan bir kimsenin "İnşallah ben canlıyım" demesi buna benzer. Bunun yanında İmam Şâfiî'ye göre bir kimsenin "İnşallah ben müminim" demesi caizdir. (es-Sâbunî, el-Bidâye, nşr. Bekir Topaloğlu, s. 90)

(Şâmil İA.)