İyilik etmek enayilik mi?

- Kuzenime 1 sene matematik dersi anlattım, bundan 7-8 sene önce. Belki paraya dökülseydi 50-60 bin TL para olurdu. O zaman çok iyi niyetliydim. İnsanları kendim gibi biliyordum. Öğrensin dedim.
- Evlendikten sonra, eşim bana; Bu kız sana teşekkür dahi etmiyor dedi. Sonra kestim dersi zaten. Şimdi onun babası (dayım), övünüp duruyor. Benim kızım tıp bitirecek, çok başarılı öyle böyle. Narsist kişilik. Kendine hiçbir zaman toz kondurmuyor. Karşı tarafı yeriyor.
- Şimdi bakıyorum, pişman oluyorum, sinir oluyorum, benim sayemde kazandı. Benim onun üzerinde çok faydam var diyorum, içim içimi yiyor, enayi gibi hissediyorum.
- Zaten eski samimiyetim de kalmadı, soğudum iki yüzlülüklerinden. Şimdi olsa iyilik yapacak insanı seçerdim, on defa düşünürdüm, çünkü iyilik bazen kötülükle sonuçlanıyor. Kendi kendimi kullandırdım, akılsız beynim diyorum. Diğer taraftan da kendini suçlama diyorum.

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, "Yaratılanı severiz yaratandan ötürü." Aynen bunun gibi, iyilikleri de bizi ve bizdeki iyilikleri yaratan Allah'ın adına yaparız ve bu iyilikleri sadece Allah'tan biliriz ve karşılığını da yalnız ondan bekleriz.

Anladığımıza göre gerçi siz, geçmişte zaten bir karşılık beklemeden iyi niyetinizle kuzeninize yardım etmişsiniz. Bununla beraber bir insana bir yıl boyunca fedakârca yardım edip, karşılığında en ufak bir teşekkür bile almamak elbette rahatsız edici bir durumdur. Çünkü insan, bir iyiliği yaparken karşılık beklemese bile, en azından minnet duyulmasını ister, bu, duygusal bir ihtiyaçtır. Minnetsizlik ve nankörlük sizi yaralamışa benziyor. Bu anlaşılır bir şey.

Hiçbir Yardım Karşılıksız Kalmayacaktır

Bununla beraber unutmayın ki iyi niyetle yaptığınız hiçbir yardım ahirette karşılıksız kalmayacağı gibi, bu dünyada da başka insanlar aracılığı ile bir şekilde karşınıza çıkarılacaktır. Sizin çıkmasa da çocuklarınızın karşısına inşallah çıkacaktır. Bundan dolayı siz her halde kazançlısınız.

Bu Durum Saf Olduğunuzu Göstermez

“Kendimi enayi gibi hissediyorum.” diyorsunuz. Bu durum, sizin saflığınız değil, karşı tarafın düşüncesizliği veya nankörlüğüdür. Bu duygu, aslında yardımın suistimal edildiği durumlarda sık ortaya çıkar. İyilik yapmışsınız ama bu iyilik değer görmemiş, yok sayılmış. Siz enayi değil iyi niyetli, yardımsever bir insansınız.

Evet, insanlar bazen bu iyi niyeti hoyratça harcayabiliyor. Bu sizi küçük düşürmez, ama karşındakinin karakterini açıkça ortaya koyar. Burada rahatsız olunacak bir durum varsa, kendi adınıza değil de kuzeniniz ve dayınızın nezaketsizliğine üzülebilirsiniz.

Siz Doğru Olanı Yaptınız

Bugün geriye dönüp, şimdiki aklınız ve koşullarınız içinde geçmişi sorguluyorsunuz. Bundan dolayı da kendinize kızıyor ve kendinizi suçluyorsunuz. Oysaki siz, o dönemde sizin için doğru olanı yaptınız. Samimi olarak bir yakınınıza yardım ettiniz. Bu, sizin karakterinizin bir yansımasıydı.

Ayrıca o zaman belki bu sonucu düşünemediniz, belki de önemsemediniz çünkü niyetiniz halisti, temizdi. Bundan dolayı geçmişi, bugünkü tecrübe ve olgunluğunuzla değerlendirip kendinizi suçlamanız doğru değil

Yardım Etmeyi Bırakmak Değil, Dikkatli Olmalısınız

“Artık iyilik yapmadan önce on defa düşünürüm.” diyorsunuz. Bu, hayata dair bir öğrenim. İnsanlar tecrübe ile olgunlaşır ve geçmişten ders alarak ilerlerler. Bu yaşanmışlık sizi daha dikkatli, daha seçici biri yapmış. Bu da kişisel gelişimin bir parçası.

Ancak bu durum, yardım etmeyi bırakmak anlamına gelmemeli, belki ama kime, ne kadar, nasıl yardım edeceğini daha iyi seçmeyi bilme anlamına gelmelidir. Çünkü ihtiyaç sahiplerine karşılık beklemeden yardım etmek dinimizin emri olup, insanın kendi ruh haline de çok iyi gelen bir eylemdir.

Nitekim Cenab-ı Hak Kuran-ı Kerim'de şöyle buyurmaktadır:

"Şüphesiz Allah adaleti, iyiliği (ihsanı) ve akrabaya yardım etmeyi emreder; hayasızlığı, fenalığı ve azgınlığı yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt verir." (Nahl, 16/90)

“… Allah, iyilik yapanları sever." (Al-i İmran, 3/134)

Bundan sonra karşılık beklemeyeceğiniz kişilere de değer bileceğini bildiklerinize de Allah rızası için yardım edersiniz. Bu sizi asla saf yapmaz, bilge yapar.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet