İstihare yapan hüsrana uğramaz, ne demek?

- Bu hadisi şerifi nasıl tahlil etmek gerekir?
- Dünyada mı hüsrana uğramaz yoksa ahirette hüsrana (bunun yüzünden cehenneme gitmez) uğramaz mı demek oluyor?

Değerli kardeşimiz,

“İstihare yapan hüsrana uğramaz.” sözünün manası, hakkıyla yapılmış bir istihareye uygun hareket eden kişi zarar etmez, demektir. Yoksa "istihare eden cehenneme uğramaz, azap görmez" anlamında değildir,

İlgili hadis rivayeti şöyledir:

"İstihare yapan kimse hüsrana uğramaz, istihare eden pişman olmaz; iktisatlı davranan kimse de muhtaç duruma düşmez." (Heysemi, Mecmau’z-zevaid, 2/280)

Acluni, bu rivayetin senedinde çok zayıf birinin olduğunu söyleyerek zayıflığına dikkat çekmiştir. (Keşfü'l-Hafa, 2/218)

Bununla beraber, zayıf hadislerle amellerin faziletleri konusunda amel edilebilir.

İstihare, kişinin gerekli bütün çabayı sarfedip araştırma ve istişarelerini tamamladıktan sonra, hakkında hayırlısını takdir etmesi için Allah’a dua etme, kulluk şuurunu canlı tutma ve ortaya çıkacak sonuca rıza göstererek ruh sağlığını koruma gibi çok amaçlı metafizik bir olaydır.

Bu sebeple de iyi veya kötü olduğu açık şekilde bilinen bir şeyi yapıp yapmama konusunda değil, gerek dünyevî gerek uhrevî bakımdan kişi hakkında hayırlı olup olmayacağı kestirilemeyen işlerde söz konusu olabilir.

Dinen iyi ve hayırlı olduğu bilinen işlerin zamanı, şekli vb. hususunda da istihâre yapılabilir.

İnsan geleceği bilemediğinden bir şeyi ilk bakışta iyi zannetse de onun sonucundan emin olamaz. Bu sebeple bir iş yapacağı ve ileriye yönelik önemli bir karar vereceği zaman istihâre yoluyla her şeyi bilen Allah’ın kılavuzluğuna ve yönlendirmesine başvurması, O’ndan yardım istemesi, kişinin davranışlarındaki sorumluluğunu kaldırmamakla birlikte onda bir güven hissi doğuracağı ve takdire rıza göstermesini sağlayacağından önem taşımaktadır.

Dolayısıyla istihârenin dinî öğretideki kader, tevekkül ve sabır anlayışıyla yakın ilgisi bulunur.

Hz. Peygamber (asm)’in tavsiyesi doğrultusunda istihare eskiden beri İslam dünyasında âdet olmuş ve önemli önemsiz birçok hususta günlük hayatın bir parçası haline gelmiştir.

Nitekim, kumandanlar sefere çıkmadan, sultanlar veliahtlarını belirlemeden önce istihare yapar ve bunun sonucuna genellikle uyarlardı.

Evlilik öncesinde ve çocukların isimlerinin konması esnasında da istihare yapmak âdet olmuştur.

Ayrıca birtakım tartışmalı dinî meselelerde fetva verirken bazı alimler ulaştıkları sonucu istihareyle destekleme yoluna gitmişlerdir. (Mesela bk. İbnü’s-Salah, Fetava, I, 293, 396; II, 434, 484, 485, 507)

İlave bilgi için tıklayınız:

- İstihare namazı ve duası nasıl olmalıdır; istiharenin dinimizdeki ...
- İstihare, mutlaka hayırlı mıdır?
- İbadetlere vadedilen netice ve sevaplara kavuşmanın şartları nelerdir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet