İslam neden İsa ismini kullanır?

- Hz. İsa'nın ismi İslam'da "İsa" şeklinde geçiyor. Hz. İsa'nın dili Aramice'ydi. O yüzden onun orjinal ismi Aramice deki ismidir. Buna rağmen neden İslam Aramice dilindeki ismini değil de "İsa" ismini kullanıyor?

Değerli kardeşimiz,

Hz. Îsâ, Kur'an-ı Kerîm’de Îsâ, İbn Meryem ve Mesîh şeklinde zikredilen, kendisine İncil’in verildiği, Hz. Muhammed (asm)’i müjdelediği bildirilen, “Allah’tan bir ruh ve kelime” olarak tavsif edilen, ancak kul olduğu vurgulanan peygamberdir.

Hristiyanlık’ta ise, Îsâ Mesîh Tanrı’nın oğlu, dolayısıyla tanrı kabul edilmektedir.

Îsâ, gerek Hristiyanlık’ta gerek İslâm’da hem Îsâ hem de Mesîh olarak adlandırılmaktadır.

İnciller’de yer aldığı şekliyle Îsâ ismi ona, meleğin Yûsuf’a (Matta, 1/21) ve Meryem’e (Luka, 1/31) talimatı doğrultusunda verilmiştir.

Batı dillerinde Îsâ karşılığında kullanılan Jesus isminin aslı “Yahve kurtuluştur, Yahve kurtarır” anlamındaki İbrânîce Yehôşûa’nın kısaltılmış şekli olan Yeşua’dır. Kelime Iesous şeklinde Grekçe’ye, oradan da Iesus biçiminde Latince’ye geçmiştir.

Îsâ’nın ismi İnciller’de ve Pavlus’un mektuplarında Iesous olarak geçmektedir.

Ahd-i Atîk’in Yunanca tercümesinde Yoşua (Çıkış, 17/10), Yehôşûa (Zekarya, 3/1) ve Yeşua (Nehemya, 7/7; 8/7, 17) kelimeleri hep Iesous olarak kaydedilmiştir.

Matta (1/21), Îsâ kelimesine “kurtarıcı” anlamı vermektedir.

Arapça konuşan Hristiyanlar İbrânîce Yeşua’nın Süryânîce’deki şekli olan Yeşu‘u Yesu‘ diye telaffuz etmektedir. [G. C. Anawati, “Isā”, EI² (Fr.), IV, 85-90]

Kur'an-ı Kerîm’de ve İslâmî literatürde ise Îsâ ismi kullanılmaktadır.

Bazı Batılı yazarlar, kelimenin Îsâ şeklinin Hz. Muhammed (asm)’e bizzat Yahudiler tarafından empoze edildiğini ileri sürerler. Bu iddiaya göre, Yahudiler, Hz. Ya‘kūb’un oğlu olan ve Tevrat’ta pek tasvip edilmeyen Esaü’nün ruhunu taşıdığı iddiasıyla Hz. Îsâ’ya Esaü adını vermişlerdir, Îsâ kelimesi de buradan gelmektedir. [G. C. Anawati, “Isā”, EI² (Fr.), IV, 85-90]

Ancak Îsâ sonrasının en önemli Yahudi dinî literatürü olan Talmud’da Îsâ’nın hiçbir zaman Esaü ile mukayese edilmemiş olması, bu iddiayı geçersiz kılmaktadır. (Parrinder, Jesus in the Qur’ān, Oxford 1995, s. 17)

Îsâ kelimesinin Arapça olduğunu kabul edenler ise “donuk, beyaz renkte olmak” anlamında ‘ayes kökünden geldiğini ve rengi beyaz olduğu için onun bu adı aldığını ileri sürerler.

Kelimenin “yönetmek, idare etmek” anlamındaki ‘avs kökünden türediğini söyleyenler de vardır.

Buna göre Hz. Îsâ;

- Nefsini taatle,
- Kalbini muhabbetle,
- Ve ümmetini Allah’a davetle eğittiği için,

kendisine bu ad verilmiştir. (Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât, “ays” md.; Jeffery, The Foreign Vocabulary of the Qur’ān, Baroda 1938, s. 219)

Ancak Müslüman dilciler genellikle kelimenin İbrânîce veya Süryânîce’den geldiğini kabul etmektedir. (Lisânü’l-Arab, “avs”, “ays” md.leri; Fîrûzâbâdî, VI, 111)

Mesîh sıfatına gelince, Batı dillerinde Christ şeklinde ifade edilen bu kelimenin aslı Grekçe Hristos’tur (Christos).

Îsâ ad, Mesîh ise unvandır.

Mesîh sıfatı erken dönemlerden itibaren özel isim gibi kullanılmaya başlanmıştır.

Yeni Ahid’de Îsâ, Mesîh sıfatı yanında başka unvanlar da taşımaktadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet