Ibn Ebil Izz bir Hanefi alimi midir?

- Ibn Ebil Izz (İbn Ebi'l-İzz) hakkında bilgi istiyorum.  Ibn Ebil Izz bir Hanefi alimi midir; ve yazdığı şerh'e neden kritik bakılıyor?

Değerli kardeşimiz,

İbn Ebi'l-İzz, Ebu'l-Hasan Sadreddin Ali es-Salihî, h. 731 ylında Suriye / Şam'da dünyaya geldi. Diğer aile fertleri gibi o da Hanefî mezhebine bağlıydı. Yine ailesinin birçok ferdi gibi kendisi de medreselerde hocalık yapması yanında, Dımaşk kadılığını da yapmıştır.

Önce babasının yanında okumaya başladığı ilmini, muasırı olan değişik alimlerin yanında okumak suretiyle ilerletmiş ve icazet almıştır.

Ancak, oldukça İbn Teymiyye ve İbn Kayyım'in etkisinde kalmış bir alimdir. Bu açıdan Hanefî mezhebini her konuda taklit etmenin doğru olmadığı kanaatini taşıyordu. Bu tutumunun doğal bir sonucu olarak bazı konularda kendine has görüşleri söz konusudur. Bu açıdan zaman zaman tenkit edilmiştir.

Müellif, değişik sahalarda kitaplar telif etmiştir. Tahavî'nin akaid kitabına dair yazdığı şerh, bunların en meşhur olanıdır.

Ancak, müellifin hayatında önemli bir yere sahip olan bir diğer eseri daha vardır. O da kendi muasırı olan Ekmeluddin Muhammed b. Mahmud el-Hanefî'nin yazdığı ve Hanefî mezhebini taklit etmenin tercih edilmesi gerektiğini savunduğu bir eserine karşı reddiye olarak yazdığı "el-İttiba'" adlı eseridir. Kendi açısından doğru bulmadığı bazı noktaları açıkça tenkit etmiş ve bu eseri yazmasındaki amacının, ümmet içinde tefrikaya sebep olan taassupları bertaraf etmek, Kitap ve Sünnetin esas olduğunu nazar-ı dikkate sunmak olarak ifade etmiştir.

Gerek bu eseri, gerekse İbn Ebik'in bir kasidesi üzerine yazdığı bazı açıklamalarında gördüğü yanlışları vurgulaması üzerine, muarızları tarafından devlet yetkililerine şikayet edilmiş ve bunun bir sonucu olarak tüm resmî görevlerinden alınmıştır. Bu mihnet yıllarında dört ay da hapis hayatı vardır. Hapisten çıktıktan sonra evinden pek dışarı çıkmamıştır.

Nihayet söylediklerinin bir kısmından geri adım atmak suretiyle, yeniden göreve getirilmesini talep etmiş ve h. 791'de Seyfeddin el-Atabekî tarafından görevlerine iade edilmiştir.

Bundan böyle Efrem camiinde hatiplik ve el-Cevheriyye'de de dersler vermeye devam eden İbn Ebi'l-İzz, nihayet h. 792'de vefat etmiştir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet