Evim, oto uygulamaları helal mi?

Soru 1:
Katılım ev, Fuzul ev, Sinpaş gibi evim firmaları ile ev veya araç sahibi olmak caiz mi? Pek çok hoca tarafından bu tarz el birliği sisteminin caiz olmadığı fetvası var. Benim sormak istediğim şu. Bu tür sistemlerde atıyorum 1 milyon için yazıldınız. Çekilişe girmeden aylık ödeyeceğiniz taksitler önceden belli bir kuruş fazla ödemiyorsunuz. Ödemeleri firma örneğin 15 ayda tamamlamanızı istiyor sanırım. Mesela 5. aya kadar bir ödemeniz oluyor toplu veya taksitli şekilde yani paranın (bu durumda yine önceden konuşuluyor siz işinize gelen şekilde yapıyorsunuz ödemeyi) %40 ı + organizasyon ücreti yatırınca 5. ayda paranızı (1 milyon) alabiliyorsunuz. Bu para da belirlenmiş ev veya arabanın sahibinin hesabına yatıyor siz oradan nakit para alamıyorsunuz. Kalan miktarı taksitle ödüyorsunuz. Çıkmak istediğinizde organizasyon ücreti yanıyor geri kalan yatan paranızı veriyorlar. Sistem bu şekildeyse de katılmak caiz olmaz mı? Bu sistemlerin caiz olmasının katılımcılar açısından mümkinatı yok mu?
Soru 2:
Veya güvendiğimiz 10 kişi bir araya gelse gün sistemi (katılımcıların ödemesinde zorluk olmayacak şekilde para toplanıp sırayla herkesin işi görülse) yine de caiz olmaz mı?

Değerli kardeşimiz,

Cevap 1:

Verilen bilgiye göre, Katılım ev, Fuzul ev, Sinpaş evim gibi evim veya oto firmalarının şer’i danışmanları var, bunlar fetva alarak bu işi yapıyorlar.

Şeri danışmanları olup olmadığını bilmediğiniz bir firma olursa, bunu sormanız gerekir. Eğer böyle bir şer’i danışma heyeti varsa girersiniz yoksa girmezsiniz.

Hocaların bir kısmı bu uygulama caiz değil diyorlarsa soruyu soran kişi, buna caiz diyenin fetvasını da uygulayabilir.

Cevap 2:

Bu yöntem de caizdir. “İvazlı (karşıdan gelecek menfaate bağlı) hibe usulüdür bu. On kişi kurada çıkan arkadaşa bir daire alacak parayı hibe ediyorlar, o da kendine düşen ödemeyi yine kurada adı çıkan diğer arkadaşa hibe ediyor.

Bu uygulamada hem aynı değerde daireler bulmak mümkün olmayacağı hem de fiyat değişeceği için çözüm şöyle olabilir:

İlk ödemede belli bir dairenin bedeli toplanıp ödenir. Bundan sonrasında benzeri daire bulunamayabilir, değer bakımından ona yakın daire bulunur, daire fiyatları artmış ise (enflasyon varsa) bu fazlalık da paylaşılarak ödenir, enflasyon hariç daire daha değerli (lüks, büyük, mahalli kıymetli…) olursa, ya arkadaşları gönül rızasıyla ödemeyi yaparlar veya buna razı olmazlarsa değerli daireyi alan fazla kısmını arkadaşlarına öder.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet