Ebu Zer'in aktardığı en faziletli amellerle ilgili hadis rivayeti sahih midir?

- Ebu Zer'(r.anh)'ın aktardığı uzunca rivayetin sıhhati nedir?

"Bir gün mescide girdim. Rasûlullah (asm) yalnız oturuyordu. Ben de yanına oturdum, buyurdu ki:
'Yâ Ebâ Zer, mescide girince iki rekât namaz (tahıyyet-ül-mescid) kılmak gerekir. Kalk kıl.' Kalktım iki rekât tahıyyetü'l-mescid namazını kıldım, sonra yine Resûlullah'ın yanına varıp oturdum. Dedim ki,
'Yâ Resûlallah (asm), bana namaz kılmayı emir buyurdunuz. Bu namaz nedir?'
'Azı ve çoğu Allahü teâlânın koyduğu bir ibâdettir.' buyurdu. Dedim ki,
'Yâ Resûlallah hangi amel daha efdaldir?'
'Allah Teâlâ'ya îmân etmek ve onun yolunda cihad yapmak.' buyurdu. Yine dedim ki,
'Yâ Resûlallah, îmân bakımından en kâmil mü’min hangisidir?'
'Ahlâkı en güzel olanıdır.' buyurdu. Dedim ki,
'Yâ Resûlallah, mü’minlerin en emini kimdir?'
'İnsanlara elinden ve dilinden zarar gelmeyen kimsedir.' buyurdu. Dedim ki,
'Yâ Resûlallah, en efdâl hicret hangisidir?'
'Günahlardan uzaklaşmaktır.' buyurdu. Dedim ki,
'Yâ Resûlallah en efdal namaz hangsidir?'
'Duası fazla olan namazdır.' buyurdu.
'Yâ Resûlallah, oruç nedir?' dedim.
'Ecrini, mükâfatını bizzat Allah Teâlâ'nın kat kat vereceği bir farzdır (ibâdettir).' buyurdu.
'Yâ Resûlallah hangi cihad daha efdaldir?' dedim.
'Mal ve canı ile yapılan cihadtır.' buyurdu. Dedim ki,
'Yâ Resûlallah, hangi köleyi azat etmek daha efdaldir?'
'Madden ve manen kıymetli olanı.' buyurdu.
'Sadakanın en efdali hangisidir, Yâ Resûlallah?' dedim.
'Az da olsa fakirin gönlünü almak için verilendir.' buyurdu. Dedim ki,
'Yâ Resûlallah, Allah Teâlâ'nın indirdiği âyetler içinde en faziletlisi hangisidir?'
'Âyetü'l-Kürsî’dir.' buyurdu." (Ebu Nuaym, Hılyetu’l-Evliya, 1/66; Alaaddin Ali el-Muttakî el Hindi, Kenzu’l-Ummal, 44158)

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Bu hadisi İbn Asakir (bk. Muhtasaru Tarihi Dimaşk;, 11/17) ve (daha kısa bir şekliyle) Taberanî, (el-Mucamu’l-Kebir, 2/157/h.no: 1651) rivayet etmiştir.

Senedinde yer alan İbrahim b. Hişam el-Gassanî, İbn Hibban tarafından sika / güvenilir olarak görülmüş, fakat Ebu Hatim ve Ebu Zur’a tarafından zayıf kabul edilmiştir. (bk. Mecmau’z-Zevaid, h. no: 7113)

Bu rivayetlerden biri şöyledir:

Ebû Zer Gıfârî (r.a.) şöyle anlatmıştır:

Bir gün mescide girdim. Rasûlullah (asm) yalnız oturuyordu. Ben de yanına oturdum, buyurdu ki:

“Yâ Ebâ Zer, mescide girince iki rekât namaz (tahıyyetü’l-mescid) kılmak gerekir. Kalk kıl.”

Kalktım iki rekât tahıyyetü’l-mescid namazını kıldım, sonra yine Resûlullahın yanına varıp oturdum. Dedim ki,

Yâ Resûlallah (asm), bana namaz kılmayı emir buyurdunuz. Bu namaz nedir?

“Azı ve çoğu Allah Teâlâ'nın koyduğu bir ibâdettir.” buyurdu."

Dedim ki, Yâ Resûlallah, hangi amel daha faziletlidir?

“Allah Teâlâ'ya îmân etmek ve onun yolunda cihad yapmak.” buyurdu.

Yine dedim ki, Yâ Resûlallah îmân bakımından en mükemmel mümin hangisidir?

“Ahlâkı en güzel olanıdır.” buyurdu.

Dedim ki, Yâ Resûlallah müminlerin en güveniliri kimdir?

“İnsanlara elinden ve dilinden zarar gelmeyen kimsedir.” buyurdu.

Dedim ki, Yâ Resûlallah en faziletli hicret hangisidir?

“Günahlardan uzaklaşmaktır.” buyurdu.

Dedim ki, Yâ Resûlallah en faziletli namaz hangisidir?

“Duası fazla olan namazdır.” buyurdu.

Yâ Resûlallah, oruç nedir?

“Ecrini, mükâfatını bizzat Allah Teâlâ'nın kat kat vereceği bir farzdır (ibâdettir).” buyurdu.

Yâ Resûlallah hangi cihad daha faziletlidir?

“Mal ve canı ile yapılan cihattır.” buyurdu.

Dedim ki, Yâ Resûlallah hangi köleyi azat etmek daha faziletlidir?

“Madden ve manen kıymetli olanı.” buyurdu.

Sadakanın en faziletlisi hangisidir?

“Az da olsa, fakirin gönlünü almak için verilendir.” buyurdu.

Dedim ki, Yâ Resûlallah, Allah Teâlâ'nın indirdiği âyetler içinde en faziletlisi hangisidir?

“Âyet-el-kürsî’dir.” buyurdu.

Ebû Zer Hazretleri devam ederek, Peygamber Efendimize (asm) peygamberler ve onlara gönderilen kitaplar hakkında da suâller sorup aldıktan sonra, sözüne şöyle devam etmiştir.

Yâ Resûlallah, bana nasihat et, dedim.

“Sana Allah’tan korkmayı tavsiye ederim, işin başı budur.”

Yâ Resûlallah biraz daha dedim.

“Sana Kur’ân-ı kerîmi okumayı tavsiye ederim. O senin için yeryüzünde nur, gökte meleklerin övgüsüdür.” buyurdu.

Biraz daha dedim.

“Çok gülmeyi terk et, çok gülmek kalbi öldürür, yüzün nurunu giderir.” buyurdu.

Biraz daha nasihat buyur, Yâ Resûlallah dedim.

“Susmayı tercih et, sadece hayır söyle; bu durum şeytanı senden uzaklaştırır, dîne uymakta sana yardımcı olur.” buyurdu..

Biraz daha Yâ Resûlallah, dedim.

“Cihad et, çünkü cihad ümmetimin zühdüdür.” buyurdu.

Biraz daha dedim.

“Miskinleri (fakirleri, yoksulları) sev, onlarla bulun.” buyurdu.

Biraz daha Yâ Resûlallah dedim.

“Kendinden aşağı olanlara bak, senden üstün olanlara bakma, çünkü içinde bulunduğun hâl senin için nimettir.” buyurdu.

Biraz daha Yâ Resûlallah, dedim.

“Akrabanı ziyâret et, onlar seni ziyâret etmeseler de.” buyurdu.

Biraz daha Yâ Resûlallah, dedim.

“Allah Teâlâ'ya itaat et, kınayanların kınamasına aldırma.” buyurdu.

Biraz daha nasihat et, Yâ Resûlallah dedim.

“Acı da olsa Hakkı söyle.” buyurdu.

Biraz daha istedim. Sonra da elini göğsüme koydu ve şöyle buyurdu.

“Tedbir almak gibi akıllılık yoktur. Haramlardan el çekmek gibi vera yoktur. Güzel ahlâk gibi de soyluluk yoktur.” buyurdu.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet