Çocuklarımın internetten nerelere girdiklerini kontrol etmem doğru mu?

Çocuklarımın internetten nerelere girdiklerini kontrol etmem doğru mu?
Tarih: 27.09.2020 - 07:14 | Güncelleme:

Soru Detayı

- Çocuklarımın telefonlarında, bilgisayarlarında internetten nerelere girdiklerini kontrol etmem doğru mu?
- Çocuğumun oyun ve internet bağımlısı olmaması için neler tavsiye edersiniz?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

İnternet; özellikle pandemi döneminde artık kitap ve defterden daha önemli bir eğitim aracı haline gelmeye başladı. Bundan dolayı da yedi yaşından itibaren eğitim gören tüm çocukların olmazsa olmaz bir ihtiyacı oldu. 

Artık bu gerçeği herkes kabul etmiş olmalıdır ki, sizin gibi birçok anne-baba çocuklarının internete girip girmeyecekleri veya ne kadar girmeleri gerektiğinden ziyade, haklı olarak nasıl kontrol edecekleri üzerinde düşünmektedirler. 

Bu hassasiyetinizden dolayı başta şahsınız olmak üzere, sizin gibi düşünen tüm ebeveynleri tebrik ediyoruz. Çünkü çocukların internet kullanımına belirli kurallar, sınırlamalar getirmek kadar hangi internet sitelerine girdiklerini kontrol etmek, denetlemek de onların sağlıklı ruhsal ve bedensel gelişimleri için hayati bir öneme sahiptir. 

Özellikle Ülkemizde maalesef evlerde daha kontrolcü bir eğitim anlayışı hakim olduğu için çocuğa inisiyatif bırakılmamakta, kendisi ile ilgili konularda bile karar mekanizmalarında ona yer verilmemektedir. Bundan dolayı çocuğun özdenetimi yeterli gelişmemektedir. Bu durumda haliyle çocuklar, hatta ergenlik dönemi ve sonrasında bile, öz denetimlerini sağlamaktan uzak bir anlayışta internet kullanılmaktadır.

Bu konuda tüm eğitimciler hemfikirdir. Yani çocukların internet kullanımı denetlenmeli, kontrol edilmeli ve mutlaka sınırlandırılmalıdır.

Burada asıl sorun, çocukların internet kullanımın nasıl kontrol edilip, denetleneceğidir?

Bu konuda iki farklı görüş olmakla beraber, çocuk gelişim uzmanları ve pedagogların çok büyük bir kısmı, çocuğun bilgisi dışında anne-babanın onun kullandığı telefon ve bilgisayara girmesinin çok sağlıklı olmadığı yönünde görüş bildirmektedirler. 

Neden mi?

Öncelikle çocuktan habersiz bilgisayarına girildiğinde, çocuğun özel mahremiyet alanına girilmiş olunur ki bu da çocuğun anne-babasına karşı güvenini sarsar. Çünkü bu, kişiden habersiz kişinin yatak odasına girilmesi gibi bir mahremiyet ihlalidir. Bu durumda çocuk, anne-babaya artık kuşku ile yaklaşacağı gibi, ileride de kendisine ve başkasına karşı mahremiyet sınırını çizemeyecektir.

Daha da önemlisi, çocukta özdenetim gelişmeyecek, neyin yanlış neyin doğru olduğunu denetleyemeyecektir. Sürekli birisinin onu denetlemesi, uyarması ve davranışlarını kontrol etmesi gerekecektir. Oysaki özdenetimini kendisi yapan çocuk, hayatta yanlış ve doğrular karşısında daha kolay karar verebilecektir.

Ayrıca zorla, gizlice, tehditle, kontrolle çocuğun özgürlüğü kısıtlanırsa, direnç gösterip daha fazlasını evde olmasa da dışarıda yapmak isteyecektir.

Bunun dışında internetlerde çok farklı şifreleme sistemleri söz konusudur. Çocuk konunun önemini kavramadan kontrol edildiğini anlarsa, gizli yöntemlerle yine zararlı sitelere girme alışkanlığına devam edecektir.

Bunun için size önerebileceğimiz en sağlam yol şudur:

1) Çocuğa yedi yaşından itibaren internet okur-yazarlığı öğretilmelidir. Yani internetin faydaları ve zararları anlatılmalı. Zararlı sitelerin hangi tehlikeleri beraberinde getirdiği çocuğa izah edilmelidir.

Bunu sık sık, nasihat şeklinde, yüksek sesle, sitemle, hatta tehditle değil de sakin bir zamanda çocukla sohbet eder gibi anlatın.

2) Anne-baba çocuğun davranışlarını takip etmeli, örneğin gizli internet kullanımının olup olmadığına bakılmalıdır. Lavaboda, kilitli olan bir odada, gece geç saatlerde kullanıp kullanmadığı takip edilmeli. Ayrıca çocuğun söz veya davranışlarında farklılık olduğuna bakılmalıdır.

Bu durumda tekrar çocukla sohbet havası içinde internetteki zararlı siteler hakkında konuşulmalıdır. Çocuğun neden bu sitelere girdiği üzerinde kafa yorulmalıdır. 

3) Gerekirse “İstersen girdiğin sitelere birlikte bakalım. Bunlar içinde zararlı olan var mı yok mu?” diyerek, onun da rızası ile zaman zaman girdiği siteler kontrol edilebilir.

Zararlı site yoksa, “Tebrik ederim, seninle iftihar ediyorum; neyin iyi neyin zararlı olduğunu ayırt edecek bir olgunlukta olduğun için çok mutlu oldum.” şeklinde onure edilmeli. Çünkü beğenilen, takdir gören davranışlar tekrar edilir. Şayet zararlı siteler varsa da bu mantıklı bir şekilde neden zararlı olduğu anlatılmalıdır. Çocuğun yaşı küçükse, gerektiğinde yasak konulmalıdır.

Eğer girdiği siteler içinde zararlı olanları varsa, bu durumda yine çocukla karşılıklı tartışılmalı ve konuşulmalıdır. İkna edemiyorsanız, ikna edebilecek bir yakınınızla çocuğun görüşmesini sağlayabilirsiniz. (Bu durumda da yine mutlaka çocuğun rızası alınmalıdır.)

Hayatını tehlikeye atacak sitelere sıklıkla girmiş ise, bir uzmandan görüş aşılması gerekir.

4) Anne-babalar ve abi-ablalar da bu konuda rol model olmalıdır. Evde ortak kullanımda olan Wifi varsa, çocuklar evde büyüklerin hangi sitelere girdiğini görebilmektedirler. Bu durumda, anne-babanın sözlerinin hiçbir etkisi olmaz.

Çocuğa anlatarak, onunla paylaşarak özdenetimini sağlamasına çalışmak, belki uzun bir süreçtir. Çünkü zamanla yerleşen davranışlar, ancak zamanla düzelebilir, bir anda değişmesi mümkün değil.

Ama çocuk özdenetimi bir kez kazandı mı, hayat boyu kendisini koruyabilecektir. Onun için sabırla, şefkatle, ilgi ile konuya yaklaşmak gerekir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

Bu içeriği faydalı buldunuz mu?
Yazar:
Sorularla İslamiyet
Kategori:
Okunma sayısı : 1.000+
Yorum yapmak için giriş yapın veya kayıt olun