Cenazelerde mum yakmak İslamiyet'te var mıdır; bunun hükmü nedir?

Değerli kardeşimiz,

Cenazelerde mum yakmak Hristiyanlara ait bir özellik olduğu için dinimizde caiz değildir. Mum yakan kişi günah işlemiş olur.

İslâm her bakımdan diğer dinlerden farklı ve kendine has özellikleri olan bir din olduğu için; bağlılarının şahsiyet sahibi kimseler olarak yaşamalarını ister ve onların başka din mensuplarını taklid etmelerini, onların uydusu olmalarını yasaklar. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s):

"Her kim bir topluma benzemeye çalışırsa, o benzemeye çalıştığı toplumdandır." (Ebu Davud, Feyzu'l-Kadir, Hadis No: 8593)

buyurur. Hadis yorumcusu Abdurrauf Münavi bu hadisi şöyle açıklar:

"Kişi, içiyle dışıyla onları tasvib eder, onların gelenek ve göreneklerini benimser, onlara ait işlerle tanınır, onları yapar, kılık kıyafet ve benzeri işlerde onlarla bütünleşir, onlarla iç içe yaşarsa; onlardan sayılır. Onların düzenlerinin üstünlüklerini kabullenmek onlara benzemektir. Kişi beğendiği, takdir ettiği kimseyi taklid eder, ona uyar, uymaya çalışır."

İslâm dini ise Yahudilik, Hristiyanlık dahil İslâm dışı bütün düzenlere benzemeyi reddeder. Hattâ Hz. Peygamber (s.a.s) açık bir şer ve zarar görülmeyen hususlarda bile onlara benzememeği emir buyurmuşlardır:

"Müşriklere (her hal ve hareketinizde) muhalefet ediniz (ve benzemeyiniz). Sakallarınızı bırakınız, bıyıklarınızı kesiniz " (Tecrid-i Sarih Tercemesi, XII/110-111).

Gerçekten de Müslümanın gayri müslime benzemesi haramdır. Bunu yasaklayan âyet de var, hadîs de... Ancak bu benzemeyi iyi tayin ve tesbit etmek lâzımdır. Yoksa faydalı şeylerin kabulünde de benzeme yasaklığı var zannedilerek, dinî bir emrin yanlış anlaşılması söz konusu olacaktır.

Âyette ve hadîste Müslümanın gayri müslime benzemesi yasaklanırken şu iki madde hatırlanmalıdır:

1. Müslüman gayri müslime itikadda, amelde, giyimde, kuşamda, ahlâkta, örfte benzemez. Benzemeye tenezzül etmez!

— Neden?

— Çünkü Müslüman bunlarda gayri müslimden ileridedir. Gayri müslim ise bunlarda Müslümanlardan çok geridedir. Hatta o kadar geridedir ki, gayri müslimlerin ilim ve fikir adamları Batı'nın her geçen gün çöktüğünü, ahlâken ve ruhen bataklığa düştüğünü, kurtaracak bir sistemin de ancak İslâm olacağını açıkça ifade ediyor, bu sebeble de her geçen gün birer ikişer İslâmiyeti kabul ederek kurtuluşa koşuyorlar.

Onlar, içinde bulundukları ahlâk ve giyim anarşisinden şikâyet ederek bize koşarken bizim de onlara benzemeye koşmamız ne akılla, ne de mantıkla bağdaşmıyor; Müslümanlığımıza yakışmıyor.

Bu bakımdan Müslüman, inançta, ahlâkta, örfte, hele giyim kuşamda bozulmuş gayri müslimlere benzemeye asla ihtiyaç duymaz, tenezzül etmez.

2. İlmî buluşlarda, teknik icadlarda, özet olarak beşeriyete faydalı şeylerde Müslümanın gayri müslime benzemesi haram olmaz. Bilâkis teşvik görür.

Çünkü bu gibi faydalı buluş ve icadlar, aslında Müslümanın kaybolmuş öz malıdır. İman ettiği Peygamberi (s.a.s) ona bu buluşları çıkmadan önce haber vermiş, “İlim ve hikmet mü’minin kaybolmuş malıdır. Nerede bulursa oradan alır.” sözleriyle ikaz ve irşadda bulunmuştur.

Demek ki, Müslüman, cebinden düşürdüğü cüzdanını nerede bulursa orada sahip çıkacağı gibi, insanlığa faydalı buluş ve icadları da kimde, hangi ülkenin insanında görürse hemen sahip çıkıp alır, asla yabancıya benzeme hissi duymaz. Bilâkis iman ettiği peygamberinin emrini yerine getirme şeklinde telâkki eder bu sahiplenmeyi.

Öyle ise ilimde, teknikte, faydalı şeyleri benimsemede gayri müslimlere benzemek mahzurlu olmaz. Hem bu buluş ve icadlar Rabb'mizin ezelde yarattığı İlâhî kanunlarının gereğidir. Müslümanlar ilk asırlarda önce kendileri bu kanunları bulmuşlar, ancak sahip çıkıp inkişaf ettiremedikleri için gayri müslimler geliştirip kendilerine mal etmişlerdir. Dolayısıyla ecdadımızın başlattığı buluş ve keşifler olarak da düşünebiliriz bunları.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet