Boşanan ailede çocukların velayeti kime verilir?

- Boşanma sonrası velayet kapsamında ergenliğe kadar annede, sonra baba kalır fetvanız var. Bir hadiste çocuğa seçim hakkı da verilir yazıyordu ama sahih mi bilmiyorum. Eğer baba çocuklara iyi davranmıyorsa veya baba evlendiyse ve evlendiği kadın çocuklara kötü davranıyorsa, kadın babayı da kötü etkiliyorsa bu sebepten çocuklar annede kalmak istiyorsa dinen ne yapılmalıdır?
- Veya anne ve baba başkalarıyla evlendi, anne evlendiği için velayet hakkı babaya geçti ama baba veya babanın karısı çocuklara kötü davranıyor. Bu tarz durumlarda çocuğun menfaatine göre mi karar verilir ve dinen çocuklar baba veya annesinde kalmayı seçebilirler mi?

Değerli kardeşimiz,

Çocuğa seçim hakkı vermek doğru olmaz; o henüz kendisi için faydalı olanı bilemez.

Kural olarak çocuğa zarar veren kim olursa olsun çocuk ondan alınır, o baba, anne, dede, amca vb diye onun yanında bırakılmaz. Çocuk için en uygun ve faydalı olan akrabanın himayesine (velayetine) verilir.

Velayet ve vesayet konusunda özet bilgi verelim:

Velayet ve vesayet hakkının kime ait olduğunu bazı hâllerde kanun, bazı hallerde de hakim tayin etmektedir; şöyle ki:

1. Ehliyeti tam olmayan şahsın babası yahut babadan dedesi hayatta ise şahsî ve malî bütün tasarruf hakkı bunlara aittir. Eğer baba yahut dede yoksa velayet ile vesayet birbirinden ayrılır. Bu durumda velâyet hakkı “bi nefsihî asabe” denilen akrabaya aittir. Bunlar oğul, oğlun oğlu, erkek kardeş, amca gibi temsil olunan şahsa erkek vasıtasıyla bağlı bulunan erkek akrabadır. Eğer bunlardan birisi bulunmazsa velâyet anaya intikal eder.

2. Baba ve dedenin bulunmaması hâlinde vesayet hakkı önce babanın -hayatta iken- tayin ettiği şahsa, bu yoksa ikinci olarak dedenin tayin ettiği şahsa intikal eder.

Bu ikisinin önceden belirlediği bir vasinin bulunmaması hâlinde bunu tayin salahiyeti hakime aittir ve hakimin tayin ettiği temsilciye “vasıyyu’l-kadî” denilmektedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet