Bakara Suresi 25-30 arası ayetlerde geçen bazı kelimelerin açıklamasını yapar mısınız?

- Tüm sorularım Sure-i Bakara'dan. (Parentez içindekiler ayet numarasıdır.)
 1. "enne lehum cennetin"(25).Cennet kelimesi neden mecrur?
2. "meselen ma baudeten"(26). Ma kelimesinin görevi?
 3. "yusele"(27), "ekımu"(43). Kökleri ve manaları?
 4. "bi kulli şeyin"(29). Bi hangi manada?
 5. "summe yumitukum"(28). Mealde öldürecek diyor ama muzari kipinde yazılmış, olur mu?
6. "inni"(30). Bu kelimenin ek ve kökleri ve nasıl olduğu?
 7. "nukeddisu leke"(30). Nukeddisuke olması gerekmez mi?

Değerli kardeşimiz,

1. İlgili ayette “cennetin” değil, “cennatin” şeklindedir. Gramer bakımından bu kelime, cem-i müennes salim olup nasp / üstün hareke alameti kesre / esredir. Burada “İNNE”nin ismi olduğu için mansuptur.

2. Mâ’nın değişik görevleri olabilir: Sıla, ibhamiye, müfessire, mevsule, mevsufe, istifhamiye gibi. (bk. Razî, iligi tefsiri). Fakat daha uygunu “ibhamiyye” olabilir. Manası, “Allah herhangi bir misal / temsil getirebilir…” şeklinde olur.

3. YÛSELE kelimesi meçhul-müzari bir fiildir. Mazi-müzarii “VESALE-YESILU-dur. Mastarı; sılat, valsa-vuslat şeklindedir. Manası; ulaşmak, kavuşmaktır. EKÎMÛ kelimesi, çoğul bir emir kipidir. Kıvam-kıyam kökünden gelir. Bu kip, mezid fili olan EKAME’nin emridir. Manası: İkame edin, hakkıyla yerine getirin, ifa edin, eda edin.

4. “Bi külli şey’in” deki “bi” cer harfi, burada “âlim” kelimesine mütealliktir. Mülabese ve musahabe manasınadır.

5. YUMİTU fiili geniş zaman içindir. Öldürür veya öldürecek şeklinde tercüme edilebilir.

6. İNNÎ’ nin aslı “İNNE-NΔdir. Asıl şekline göre üç kelimeden meydana gelmiştir. Tahkik edat “inne”, “nun-u vikaye” ve “mütekellim yası”. Tahfif için vikaye nunu hazfedilmiş ve ya’dan ötürü inne’nin sonu meksur olmuştur.

7. NUKADDİSU fiili muteaddi bir fiil olmakla beraber, lam ile de kullanılabilir. Nukaddisü leke, nukaddisüke manasındadır. Bununla beraber, ikisi arasında şöyle bir nüans olabilir. NUKADDİSÜKE: Biz seni tenzih ve takdis ederiz, NUKADDİSÜ LEKE ise, Biz kendimizi günahlardan temizliyoruz ve senden başkasına iltifat etmekten uzak duruyoruz.(bk. İşaratu’l-caz, ilgili ayetin tefsiri).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet