Arkadaşlık ne zaman yanlış olur?
Ben liseye gidiyorum iki arkadaşımla bugün sohbet ediyorduk ve onlar Müslümanım demesine rağmen dinde çok araştıranlar dinden çıkıyor diyorlardı hatta yanlış bir kelime kullanıyorlardı uyardım “böyle deme” dedim ama güldüler ve takmadılar.
“İslam çok dogmatik bir din sorgularsak dinden çekiyoruz” diyerek yanlış cümleler kullanıyorlardı ve ben ne kadar konuşsam da takmadıklarını düşünüyorum. Bu iki kişiyle arama mesafe koymalı mıyım? Ya da sert davranmalı mıyım? Yoksa onlar benimle konuşmaya geldiğinde yanlarında bulunmalı mıyım? Örnek olarak aynı serviste gidiyoruz ve yan yana oturmasını istedi ben de kabul ettim yanlış mıydı? Nasıl bir mesafem olmalı onlara karşı?
Değerli kardeşimiz,
Arkadaşlık, sizi inancınızda, kişiliğinizde veya değerlerinizde zayıflatan; size saygı göstermeyen; sizi küçük düşüren veya hassasiyetlerinizi önemsemeyen kişilerle kurulduğunda yanlış olur.
Saygı, güven, sınır ve iyi niyet yoksa; özellikle de dini hassasiyetlerinize alay, küçümseme veya ciddiyetsizlik gösteriliyorsa, o arkadaşlık sağlıklı değildir ve mesafe koymak gerekir.
Bu kısa bilgiden sonra detaya gelince:
Öncelikle şunu bilmelisiniz ki bir arkadaşlığın “doğru” olup olmadığı tek bir görüş ayrılığıyla anlaşılmaz. İnsanlar bazen duygusal davranabilir, düşünmeden konuşabilir veya o an için öylesine bir şey söyleyebilir. Önemli olan, bu tutumlarını sürekli tekrar edip etmedikleridir.
Bunun yanında dikkat edilmesi gereken diğer önemli nokta da, bu arkadaşların size nasıl hissettirdiği, sizi saygıyla dinleyip dinlemediği ve sizi destekleyip desteklemediğidir.
Buradaki mesele, onların İslam hakkında ne düşündüklerinden ziyade; sizin hassas olduğunuz bir konuda—özellikle inancınızı ilgilendiren bir konuda—uyarılarınıza rağmen sizi ciddiye almamaları, gülmeleri ve saygısız davranmalarıdır.
1. Mesafe koymak zorunda mısın?
Bu sözler üzerine hemen sert bir şekilde bağları koparmak zorunda değilsiniz.
Ama şunu bilmelisiniz ki, eğer biri sizin inancınıza, değerlerinize veya hassasiyetlerinize saygı göstermiyorsa bu önemli bir kırmızı bayraktır. Arkadaşlığın niteliğini yeniden değerlendirmeniz gerektiğini gösterir.
Saygı göstermeyen kişiye mesafe koymak gerekir; fakat bu, kavga etmek veya tamamen ilişkiyi kesmek demek değildir. Daha çok “kendini koruyan bir sınır koymak” anlamına gelir. Selamlaşırsınız ama sürekli yanlarında olmak zorunda olmazsınız.
2. Sert davranmalı mısın?
Hangi konuda olursa olsun karşı tarafa sert davranmak hem sizi hem de onları gerebilir. Ayrıca bu, karşı tarafın size ve hatta temsil ettiğiniz değerlere karşı daha saldırgan ve eleştirel olmasına yol açabilir. Bu da faydadan çok zarar getirir.
Daha doğru olan, net sınırlar koymak ve taviz vermeden bu sınırları korumaktır.
Mesela şöyle diyebilirsiniz:
“İnancım ve dini değerlerim benim için çok önemli. Bu konuda bana saygı duymanızı beklerim. Söyledikleriniz beni rahatsız ediyor.”
Eğer buna rağmen aynı davranış devam ederse, mesafeyi doğal olarak artırmak gerekir.
3. Yanlarında bulunmalı mısın?
Onlar seni çağırdığında yanında bulunabilirsin; bunda sakınca yok.
Ama kendini kötü hissettiğin an yanlarında olmak zorunda değilsin.
Güvenmediğin veya saygı görmediğin ortamlarda derin konulara girmek zorunda değilsin.
Bazı arkadaşlıklar sadece günlük konuşma ve birlikte vakit geçirme düzeyinde kalabilir. Her konuda paylaşım yaptığın yakın arkadaş olmak zorunda değiller.
4. Serviste yan yana oturmak yanlış mıydı?
Hayır, yanlış değildi. Yan yana oturman, onlarla aynı fikirde olduğun anlamına gelmez. Sadece o an sosyal bir yakınlık göstermiş olursun.
Eğer seni rahatsız eden sadece konuşma tarzları ve bazı tavırlarıysa, bu arkadaşlığı tamamen bitirmek zorunda değilsin. Sadece sınırlarını netleştirerek kendini koruyabilirsin.
5. Günah İşlenen Arkadaş Ortamında ne Yapayım?
Günah işlenen bir ortamdaysan, kırmadan uzak durmak, nazikçe sınır koymak ve kendini korumak en doğru yoldur.
Nazikçe ortamdan ayrıl:
“Ben böyle şeylerde bulunmak istemiyorum, kusura bakmayın.” gibi yumuşak bir cümleyle uzaklaşabilirsin.
Kırmadan sınır koy:
Kimseyi suçlamadan, sadece kendi tercihini söyle: “Bu benim değerlerime uymuyor, o yüzden katılamam.”
Uyarıyı yumuşak bir dille yapabileceğin kadar yap:
Gereksiz tartışmaya girmeden, “Benim için uygun değil.” demen yeter.
Sürekli tekrarlanıyorsa mesafeyi artır:
Seni böyle ortamlara zorlayan veya alay eden arkadaşlıklar zarar verir. Mesafeli olmak hem seni korur hem de kırmadan durumu yönetmiş olursun.
Özetle, kimseyi kırmadan, ama kendi dini değerlerini de koruyarak nazikçe ayrılmak, sınır koymak ve gerektiğinde mesafe bırakmak en doğru davranıştır.
Sonuç
Arkadaşlık, sizin inancınıza, kişiliğinize ve değerlerinize saygı duyulduğu sürece sağlıklıdır.
Dini hassasiyetlerinizi küçümseyen, sizi rahatsız eden davranışları tekrar eden ve sınırlarınızı önemsemeyen kişilerle mesafe koymak gerekir.
Bu mesafe kavga etmek demek değil; nazikçe sınır çizmek, uygun olmayan ortamlardan uzak durmak ve kendinizi korumaktır.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet