Açlıktan ölenden kim sorumlu?

- Fırat kenarında bir koyunu kurt kapsa gelir onu benden sorar adlı ilahi demiş.
- Eğer bir şehirde fakirlik açlık yüzünden bir kişi intihar etse, onun vebali o şehrin yöneticileri ve o şehrin zenginleridir diyebilir miyiz?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, devlet başkanı makamında olan Hz. Ömer (ra) Efendimizin bu hassasiyeti, sadece yöneticiler için değil bütün Müslümanlar için bir rol modeldir.

Açlıktan ölen varsa, onun müsebbibi kim ise o sorumludur; “Kediyi aç bırakan” gibi.

Unutmamak gerekir ki, sorumluluğu hemen başkasına atmak yerine herkes kendi adına yapması gerekenleri düşünmeli, varsa hatası tövbe etmeli ve bir daha benzer hataya düşmemek için uyanık olmalı ve tedbir almalı.

Bu kısa bilgiden sonra asıl konuya gelince:

- Öncelikle hepimiz,

 "Hepiniz çobansınız ve hepiniz sürünüzden mesulsünüz. İmam çobandır ve sürüsünden mesuldür. Erkek ailesinin çobanıdır ve sürüsünden mesuldür. Kadın, kocasının evinde çobandır, o da sürüsünden mesuldür. Hizmetçi, efendisinin malından sorumludur ve sürüsünden mesuldür." (bk. Buhârî, Ahkam 1)

mealindeki hadis-i şeriften ders almalıyız.

- Ayrıca yakın komşudan en uzak komşuya kadar herkes sorumludur.

"Komşusu açken tok olarak yatan kimse bizden değildir." (Hakim, Müstedrek, 4/183, h. no: 7307)

mealindeki hadis-i şerif, hem maddi hem de manevi açlıktan komşuların da sorumlu olacağına işaret eder.

Sadece ev, daire veya apartman komşusu değil, mahalle komşusu da sorumluluk vardır.

Âlimlerin bildirdiğine göre, "komşu" kavramı farklı değerlendirilmiştir.

Komşu deyiminin kapsamı ile ilgili olarak Hz. Ali (r.a) çevrede "sesi işitilenlerin" komşu olduğu görüşündedir. Ayrıca, komşu tabiri, hiçbir ayırım yapılmadan, Müslüman-kâfir, abid-fasık, dost-düşman, yerli-misafir, iyi-kötü, yakın-uzak bütün komşuları içine alır. (bk. Tecrid-i Sarıh Tercümesi, 12/130)

Günümüzde sesin işitilmesinin çok yönleri olduğundan mahallede, şehirde hatta diğer devletlerde oturanların bile durumlarına göre görevleri ve sorumlulukları olabilir.

- Diğer taraftan "yöneticiler" denilince, aile reisinden tutun, oranın cami hocasının, mahalle muhtarının, müftüsünün, kaymakamının, valisinin, bakanının, devlet başkanının hatta devletler arası sivil veya resmi kurum ve kuruluşlarının -tedbir almamış veya alamamışlarsa- herkesin az veya çok sorumlu olacağı söylenebilir.

Özetle, hepiniz kendimize bundan bir hesap çıkarmalı, ders almalı, ne yapmamız gerektiğine bakmalıyız, ona odaklanmalıyız ve havalecilikten uzak durmalıyız.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet