Zekât hesabı yapılırken, uzun vadeli borçlar zekâttan düşürülür mü?

Yurt dışında yaşıyorum. Geri ödemesi uzun vadeli bir ev kredisi borcum var, bunu zekâtımdan düşmeli miyim?

Değerli kardeşimiz,

Uzun vadeli borçlar da zekâttan düşürülebilir. Bununla beraber eğer kişinin maddi durumu iyi ise, fakirlerin menfaatine binaen uzun vadeli borçları düşürmemesini tavsiye ederiz.

İki, üç, dört veya beş yıl gibi uzun vadeli taksitle araba veya ev satın alan bir kimse, borçlu sayılır. Hanefi mezhebine göre, borç, ister hemen ödenecek bir borç isterse tecilli bir borç olsun, zekât miktarından düşülür. (bk. İbn Abidin, Reddu'l-Muhtâr, Meymeniyye tab., 2//6)

Ancak Hanefilerden bir kısım alimlerin görüşüne göre, sadece vadesi gelmiş olarak birikmiş ve alacaklısı tarafından talep edilen borçlar düşülür; henüz ödeme günü gelmemiş olan borçlar düşülmez. Zira bu tür veresiye borçlar genellikle alacaklıları tarafından istenmez; ödeme günü gelmiş olan borçlar istenir. (Kasani, Bedai’, 2/6)

Şafii mezhebinin meşhur olan görüşüne göre ise hiçbir borç, zekata tabi olan malların hiçbirisinden düşülmez, dolayısıyla borçluluk hali zekat vermeye engel değildir. (Nevevi, el-Mecmu’, 5/344)

Bu açıdan, uzun vadeli borcu olan kimse, taksitlerini vadesi geldiğinde düzenli bir şekilde ödeme imkanına sahipse, elinde bulunan nisap miktarı malın zekatını vermesi ihtiyaten güzel olur. Çünkü günümüzde insanlar borçlarını on, on beş yıla kadar yayabilmektedirler.

Böyle olunca yıllık verilen zekât hesaplandığında bu uzun vadeli borçlar, genel itibariyle nisap miktarını düşürmektedir. Bunun sonucunda Müslümanlar, her yıl zekat ve kurban vermekten mahrum kalmaktadırlar.

Buna göre yıllık borcu hesaplayıp geriye kalan nisap miktarı maldan zekat vermeyi tercih etmek, zekatın ruhuna uygun düşecektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet