Sol elle yemek yemenin hükmü nedir?

- Peygamber Efendimizin sol elle yemek yiyen kimseye beddua hadisesi tam olarak nasıl meydana gelmiştir ve hikmeti nedir?
- Söz konusu beddua sol el ile yemek yiyen herkes için geçerli midir?
- Ayrıca zaruret olmadan basit sebeplerden dolayı örneğin; acele yemek maksadıyla sol eli kullanmak sünnete muhalefet sayılır mı?..

Değerli kardeşimiz,

Sol el ile bir şeyler yeyip içmek haram değildir. Ancak Peygamberimiz (asm)'in yemek adabına uymadığı için, yemek yeme edebine uymamış olur ve sevaptan mahrum kalır. Bu bakımdan küçük yaştan itibaren sağ el ile yemek yemeye kendimizi alıştırmak gerekir.

Peygamber Efendimiz (asm)'in her hali harikadır. Bazen aklımıza uymayan hallerinde bile, araştırma sonucunda ne kadar hikmet ve merhamet çiçeklerinin yattığını görürüz. Sizin sorduğunuz sorular da aynı ölçülerde değerlendirilebilir.

أَنَّ رَجُلاً أَكَلَ عِنْدَ رسولِ اللَّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم بِشِمَالِهِ فقالَ :
« كُلْ بِيمِينكَ »
قَالَ : لا أَسْتَطِيعُ . قالَ :
 لا استطعَت » ما منعَهُ إِلاَّ الْكِبْرُ»

Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm görüyordu bir adam sol eliyle yemek yer. Ferman etmiş:

"Sağ elinle ye." demiş. O adam demiş:

"Sağ elimle yapamıyorum." Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm demiş:

"Kaldıramayacaksın.” diye beddua etmiş. Çünkü adamın Resûl-i Ekrem’i dinlememesi, kibrinden dolayı idi. Bu beddua üzerine, adam elini ağzına götüremez oldu. (Müslim, Eşribe: 107, no. 2021; İbni Hibban, Sahih, 8:152; Kadı Iyâz, eş-Şifâ, 1:328-329; Ali el-Kari, Şerhu’ş-Şifâ, 1:666.)

Hz. Peygamber (asm)’in yanında sol eliyle yemek yiyen kişi, Büsr İbni Râî idi. Büsr, Hz. Peygamber’in yasaklayıp hoş görmediği bir davranışta bulunmuş, onun ikazına rağmen kibri, büyüklenmesi sebebi ile bu hâlini terketmemişti. Halbuki Peygamber Efendimiz: “Sol el ile yemeyin, çünkü şeytan sol eliyle yer.” (bk. Müslim, Eşribe 105) buyurmuşlardır.

Peygamber Efendimiz (asm)’in bedduasının sebebi, bu sahâbînin yemeği sol eliyle yemesi değil, kibir ve inadıdır. Çünkü sağ elle yeyip içmek müstehabdır; farz veya vâcip değildir. Günah veya beddua farz, vâcip gibi emirleri terketmekden kaynaklanır. Kibir ve hakka karşı inat ise, büyük günahtır.

Burada yalana ani olarak verilen bir ceza söz konusudur. Çünkü Peygamberimiz (asm) o kişiye “Sağ elinle ye.” diye emreder. O zat ise, elini kaldırabildiği halde “Sağ elimi kaldıramıyorum, sağ elimle yapamıyorum.” diye karşılık verir. Peygamberimize (asm) karşı yapılan bu hürmetsiz ve yalancı tavır karşısında “Kaldıramayacaksın!..” demekle, çok hikmetli ve şefkatli neticeler mevcuttur. Bunlar:

- Sağ elle yeyip içmek müstehap, özürsüz olarak sol elle yeyip içmek ise mekruhtur.

- Yalanın iyi bir şey olmadığı ve insanı cezaya müstehak bırakacağı haberi var.

- Ahirette bu şahsa verilecek olan cezanın dünyada verilmesiyle, hakkında bir beddua değil, aksine onun için bir duadır.

- Kibir ve inat büyük günahtır. Peygamber’e muhalefet, ona karşı kibirli davranmak ve uyarılarına aldırmayarak inat etmek câiz değildir. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., H. No: 161, 614, 742)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet