Yedi engelleyici nedir?

- Bir hadiste yedi engelleyiciden sakının deniliyormuş, bunlar nelerdir?

Değerli kardeşimiz,

Konuyla ilgili hadislerden biri, "Yedi şey gelmeden önce iyi işler yapmakta acele ediniz.", şeklinde başlar. Hadis-i şerifin tamamı şöyledir:

Ebû Hüreyre (ra)’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (asm) şöyle buyurdu:

« بادروا بالأَعْمال سبعاً، هل تَنتَظرونَ إلاَّ فقراً مُنسياً، أَوْ غنيٌ مُطْغياً، أَوْ مرضاً مُفسداً، أَو هرماً مُفْنداً أَو موتاً مُجهزاً أَوِ الدَّجَّال فشرُّ غَائب يُنتَظر، أَوِ السَّاعة فالسَّاعةُ أَدْهى وأَمر،»

“Yedi (engelleyici) şey gelmeden önce iyi işler yapmakta acele ediniz. Yoksa gerçekten siz;
- Unutturan fakirlik,
- Azdıran zenginlik,
- Her şeyi bozup perişan eden hastalık,
- Saçma-sapan konuşturan ihtiyarlık,
- Ansızın geliveren ölüm,
- Gelmesi beklenen şeylerin en şerlisi Deccal,
- Belası en müthiş ve en acı olan kıyametten
başka bir şey mi beklediğinizi sanıyorsunuz?” (Tirmizî, Zühd 3)

Fertler ve toplumlar için hayat, bir düz çizgiden ibaret değildir. Zik-zakları, pürüzleri, yazı-kışı, hastalığı-sağlığı, gençliği-ihtiyarlığı vardır. Hayat pek karmaşık bir yapıya sahiptir.

Bu sebeple fırsat elde iken yapılabilecek faydalı işleri ertelemek, akıllıca bir davranış değildir. Zira hadis-i şerifte sayılan yedi engelleyiciden birine veya birkaçına birden takılmak kaçınılmazdır. O halde bunca engelleyici hayat sahnesinde ilk fırsatta iyi işler yapmaya çalışmak bilinçli bir uyanıklık ve akıllılıktır.

Hayat gerçekleri göz önüne alınınca, hadiste geçenlerin ne kadar gerçekçi olduğu anlaşılacaktır.

Hadiste Sayılan Yedi Engelleyicinin Özellikleri

- Birçok şey gibi haram-helâl sınırlarını da unutturan fakirlik.
- Sınır tanımaz bir azgınlığa sürükleyen zenginlik.
- Hayatın, normal akışını bozan ve duyguları altüst eden hastalık.
- İleri-geri, saçma-sapan konuşturan ihtiyarlık.
- Ansızın gelen ölüm.
- En şerli ve tehlikeli kıyamet alâmeti olan Deccal.
- Sıkıntısı ve acısı dayanılmaz kıyamet.

Kıymeti Bilinmeyen İki Nimet

Bütün bunlar üzerinde yeterince düşününce, insanın kötülük yapmak şöyle dursun; iyiliklere, hayırlara koşması pek tabiî değil midir? Hayra koşmakta, bu tür ihtimalleri daima hesap etmek gerekir. İstesen de bir şey yapamayacağın günler gelmeden, iş işten geçmeden önce, bir şeyler yapmak lazımdır.

“İnsanların çoğu iki nimetin kıymetini takdirde yanılmışlardır: Sıhhat ve boş vakit.” (Buhari, Rikak 1)

“Yarıncılar, yarın yaparım diyenler helak olmuştur.” (Müsned, 1/139)

Bu beyanlar, Müslümanların nasıl bir gayret ve canlılık içinde olması gerektiğini ortaya koymaktadır. Ne yazık ki “Sonra yaparım; daha yaşım ne, başım ne!” diye diye hep kendimizi aldatmaktayız. İyilikleri, hayırları hep ertelemekte nefsimizin isteklerini saniye sektirmeden işlemekteyiz. Zararımız kendimize, toplumumuza, Müslümanlara ve bütün insanlaradır.

Resûl-i Ekrem (asm) Efendimizin iyilikleri geciktirmeden süratle işlemek konusundaki böylesine ciddi uyarılarda bulunması, ümmetin bu mevzudaki kusurunun ciddi boyutlarda olduğunu göstermektedir. İslam ülkelerinin ve Müslümanların günümüz dünyasındaki durumları, Peygamber Efendimizin (asm) ne kadar haklı olduğunu açık bir şekilde ortaya koymaktadır.

Özet olarak;

1. Birtakım engeller çıkmadan önce iyi işler yapmaya gayret etmek lazımdır.

2. İnsanı hayır yapmaktan alıkoyan engellerin başında fakirlik, zenginlik, hastalık ve ihtiyarlık gelmektedir.

3. Deccalın ortaya çıkışı, kıyamet alametlerindendir.

4. Kıyametteki elem ve acı, dünyadakilerden çok çok şiddetlidir.

5. Faydalı işlere karşı tembel davranmamak ve sonunda da pişman olmamak için, “hayra koşma”yı bir alışkanlık haline getirmek lazımdır. Bu hem fertlerin hem de ümmetin kalkınma ve kurtulma çaresidir. (bk. Riyazü’s-Sâlihîn Tercüme ve Şerhi, Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Erkam Yay., Hadis No: 94)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet