Tin suresi 4. ayette karşılaştırma manası olmak zorunda mı?

- Google’da “ahsen” ifadesinin “çok güzel” anlamına geldiği de yazıyordu.
- Neden yalnızca “en güzel” anlamında kullanmak zorunda olayım?

Değerli kardeşimiz,

Baktığımız ondan fazla tefsir kaynaklarında “ahsen” kelimesi ismi tafdil anlamında algılanmıştır. Ve hemen hepsinde “İnsanların en güzel surette ve en güzel sirette yaratıldığına” dikkat çekilmiştir. Yani, “bütün varlıklar arasında maddi ve manevi donanımları en güzel olan varlık insan olduğu” hususunda tefsirlerin büyük çoğunluğunun ittifakı vardır.

Buna mukabil, hiçbir yerde “en güzel değil de güzel / en iyi değil de iyi” şeklinde mana verildiğine rastlayamadık.

İlgili ayet şöyledir:

لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ فٖٓي اَحْسَنِ تَقْوٖيمٍ

"Şüphesiz biz insanı en güzel biçimde yaratmışızdır."

“En güzel biçim” diye çevirdiğimiz ahsen-i takvîm tamlaması, bu bağlamda insana Allah tarafından verilen en güzel ve en mükemmel biçim ve yapıyı, bu sayede insanın, yeryüzü varlıkları içinde gerek fizyolojik gerekse ruhsal ve zihinsel yetenekler bakımdan, en mükemmel ve en seçkin canlı olarak yaratılmış olmasını ifade eder.

Yaratılmışların en mükemmeli olan insanda bulunan –ayetteki deyimiyle– bu güzelliğin kaynağı;
- Allah’ın onu kendi eliyle yaratıp ruhundan üflemesi (bk. Sâd 38/72, 75),
- “Kendi sureti üzere” (kendi sıfatlarından ona –insanlık düzeyinde olmak üzere– lütufta bulunarak) yaratması (bk. Buhari, İstizan, 1; Müslim, Birr, 115),
- Onu yeryüzünde halife kılması (bk. Bakara 2/30)
gibi lütuf ve inayetleridir.

Müfessirler, Allah’ın insandan daha güzel mahlûku olmadığı kanaatindedirler. Zira Allah insanı canlı, bilen, irade sahibi, konuşan, işiten, dinleyen, gören, düşünüp tedbir alan, hikmetle hareket eden ve bütün bu özellikleri sayesinde fizik bakımdan kendisinden daha güçlü varlıklar üzerinde bile hâkimiyet kurabilen, kültürler ve medeniyetler geliştirebilen bir varlık olarak yaratmıştır ki bütün bu vb. sıfatlar aynı zamanda ilahi sıfatların ondaki yansımaları ve tecellileridir. (krş. Şevkânî, 5/546)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Allah'ın bütün isimleri insanda tecelli edebilir mi?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet