Susmak günah mı?

- Şu hadisinin sıhhati hakkında malûmat verir misiniz?
- Ebu Said el-Hudri (r.a)’dan. Resulullah (s.a.v) şöyle dedi:
“Allah için sizden biriniz bir şeyi görüp de kendi nefsini hakir ve hor kılarak söylenmesi gereken bir sözü söylememezlik etmesin. Çünkü ona kıyamet gününde şöyle ve şöyle demekten seni alıkoyan neydi, denir. O kimse, insanların korkusudur, deyince Allahu Teala; ‘Benden korkmana daha çok layık değil miydim?’ der.” (İbni Kesir: 5/2386.)

Değerli kardeşimiz,

Rivayete göre Peygamberimiz (asm): “Hiç kimse nefsini hor-hakir duruma düşürmesin.” buyurdu. Oradakiler Ya Resulallah (asm) “Bizden bir kimse nefsini nasıl hor-hakir duruma düşürür?” dediler.

"Allah’ın kendisine yönelmiş emri hakkında bir eleştiri gördüğü zaman, bir şey demeyip suskunluğu tercih eden kimsenin durumudur." diye buyurdu ve ilave etti:

"Kıyamet günü Allah ona, ‘Niye orada sustun?’ diye sorar. O ise ‘İnsanların korkusundan.’ diye cevap verince, Allah ‘Benden korkman daha doğru değil miydi?’ diye buyurur.” (İbn Mace, h.no: 4008; İbn Kesir, 3/148)

Bu hadisin senedi hakkında eleştiriler yapılmıştır. Bazı ravilerin teferrüd ettiği bildirilmiştir. Zevaid’de bu rivayetin sahih olduğu bildirilir. (bk Muhammed Fuad Abdulbaki, Şerh ve talik, İbn Mace, a.g.y)

Münkeri defetmek, hakkı haykırmak konusunda birçok sahih hadisler vardır.

Onun için bunun senedi zayıf de olsa manası sahihtir.

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz buyurmuştur:

“Bir kötülük gördüğünüz zaman onu elinizle düzeltin, buna gücünüz yetmezse, dilinizle düzeltin, buna da gücünüz yetmezse, kalbinizle buğzedin. Zaten bu da imanın en düşük derecesidir.” (Müslim, İman, 78)

Şüphesiz ki, burada ifade edilen “elle düzeltme“, herkesin kendisini savcı, hakim, polis vs. yerine koyması anlamına gelmez. Hadis alimleri, elle düzeltmenin devletin işi olduğunu; dille müdahale etmenin alimlerin, işin uzmanı olanların ve sorumluluk konumunda olanların işi olduğunu; kalp ile buğz etmenin de elinden başka bir şey gelmeyen sıradan vatandaşın işi olduğunu ifade etmişlerdir.

Demek ki, hakkı söylemesi ve dile getirmesi gereken alim, uzman ve yetkili kimsenin -bir hikmet gereği değil de- korkusundan dolayı susarsa elbette o zaman günaha girmiş görevini yerine getirmemiş olur. Allah Teala’nın “Benden korkman daha doğru değil miydi?” hitabına ve azarlamasına muhatap olur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet