"Siz iffetli olursanız hanımınız da iffetli olur." diye bir hadis var mı?

- Eğer varsa bunu nasıl anlamalıyız?
- Eğer hanımının bir şeyi yapmasını ya da yapmamasını istiyorsan, önce sen mi yapıp yapmıcaksın?
- Ya da iffetli olursak eşlerimizde mi iffetli olacak?
- Yoksa denklikten mi bahsediyor?
- Bizleri bu hadis ışığında aydınlatır mısınız?

Değerli kardeşimiz,

- Sorudaki ifadelere uygun bir hadisi Hâkim rivayet etmiştir:

“İnsanların /el alemin kadınlarına karşı iffetli davranın ki, sizin hanımlarınız da iffetli olsun.” (Hakim, el-Müstedrek, 4/170)

- Hakim bu hadisin sahih olduğunu belirtmiş, ancak Zehebi senedde yer alan Süveyd adlı ravinin zayıf olduğunu belirterek hadisin zayıf olduğuna hükmetmiştir. (bk. Zehebi, Telhis/Müstedrek ile birlikte-, a.y.)

- Konuyla ilgili şöyle bir hadis rivayeti de söz konusudur:

“Zina eden,-evinin duvarlarında da olsa- aynı şeye maruz kalır.” (el-Camiu’s-Sağir -İbn Neccar’dan neklen-, h. no: 12386)

- Her konuda kadının iyi veya kötü olmasını, erkeğin iyi veya kötü olmasına bağlamak doğru değildir. Firavun’un hanımı Hz. Asiye’nin manevi güzel makamı ileHz. Nuh ve Hz. Lut’un hanımlarının küfür derekesine düşmeleri bunun en büyük kanıtıdır.

- Önce bu hadis rivayetindeki ifade, genel bir kural olmayıp, zinadan sakındırmaya yöneliktir. Türkçe’de: “Çalma elin kapısını, çalarlar kapını.”, “Eden bulur.” gibi vecizeler de bu manada kullanılmış uyarıcı sözlerdir.

- Nice zina eden kimselerin hanımlarının iffetlerini korumaları, bu rivayetlerin sahih olmadığının göstergesidir.

- Şayet bu rivayetlere sahih nazarıyla bakılsa bile, bunların tevil edilmesi gerekir ki realitelere ters düşmesin. Bu tevilerden biri şöyle olabilir:

Hz. Peygamber bu ifadeyle insanları iffetli olmaya, zinadan uzak durmaya davet etmiştir. Bunu yaparken de sözlerinin tesirli olabilmesi için irşat üslubunu kullanmıştır. Bu üslupta kullanılan “hüküm cümlesi” amm/umumi değil, mutlaktır. Mutlak bir hükmün bazı fertleri doğru ise o hüküm doğrudur.

 Örneğin: “Namaz kılmayan cehenneme gider.” denilse, bunun anlamı her namaz kılmayan cehenneme gider manasında değil, bilakis “namaz kılmayanlardan bazıları cehenneme gider” demektir ve bu yargı -yerine göre- doğrudur. Nitekim,

 “'Sizi cehennem atan nedir?' diye sorulduğunda onlar: 'Çünkü biz namaz kılanlardan değildik.' derler.” (Müddessir, 74/38)

mealindeki ayette de bu irşat ve ikna üslubunu görmekteyiz. Asıl muhatap burada kâfirlerdir. Fakat ifade öyle mutlak bırakılmıştır ki “her namaz kılmayanın cehenneme gideceği”ne dair bir imaj oluşturularak müminlerin de dikkatleri çekilmiştir.

Konumuz olan hadis rivayetlerini de böyle yorumlamak gerekir.

Son olarak, her Müslümanın dikkat etmesi gereken iffet ve namus kuralarından bazılarına dikkat çeken şu ayet meallerine yer verelim:

"Mü'min erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve ırzlarını korusunlar. Bu davranış, onlar için daha nezihtir. Şüphe yok ki, Allah onların yaptıklarından hakkıyla haberdardır. Mü'min kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve ırzlarını korusunlar. (Yüz ve el gibi) görünen kısımlar müstesnâ, ziynet (yer)lerini göstermesinler..." (Nur, 24/30, 31)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet