Şafii mezhebine göre kadının avreti hakkında bilgi verir misiniz?

Şafii mezhebine göre;kadının yüzü, eli ve ayakları erkeklere göre avret midir? Yani kadın, erkekler karşısında buralarını da kapatmalı mıdır?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Şafii mezhebinde tercih edilen görüşe göre, kadının yüz ve elleri hariç, vücudunun tamamı avrettir. (Nevevi, Mecmu’ III/167; Ceziri, Kitabü’l-fıkh ale’l-mezahibi’l erbaa, I/192)

Şafii fıkıh kaynaklarında bu konuda iki görüş vardır. Bazı âlimlere göre, kadının eli ve yüzü de yabancılar yanında avrettir. (bk. Cezerî, el-Fıkhu ala’a-mezahibi’l –arbaa, 1/192). Tarih boyunca Müslüman kadınların hep peçeli olarak dolaşması bunun delilidir.(bk. Muğni’l-Muhtac,-Şamile, XII/38). Ancak, bunu kadının elini, yüzünü örtmesinden ziyade, yabancı erkeklerin kadının bu uzuvlarına bakmalarının caiz olmadığı şeklinde anlamak daha isabetlidir. Nitekim, İmamı Nevevî, bu konuda şu görüşe yer vermiştir.

"Erginlik çağına gelmiş yabancı bir erkeğin yabancı bir kadına bakması haramdır. Fitne olduğu zaman ellerine yüzüne bakamsı da haramdır. Sahih olan görüşe göre fitne korkusu olmadığı zaman da bakması haramdır."(bk. el-Minhac/es-Siracu’l-Vehhac, s.360).

Şarih el-Ğemravî de “İmam nevevî’nin bu ifadesinden el ve yüzün aslında avret olmadığının anlaşıldığını”  söylemiştir(bk. a.g.e).

Şarih Zekeriya el-Ensarî ise, bu görüşe yer verdikten sonra şunları ilave etmiştir: "İkinci bir görüşe göre, -fitne olmadığı zaman, şehvetle olmaksızın- kadının eline yüzüne bakmanın haram değildir(…)" Musannifin(Nevevî’nin) sözlerinden öyle anlaşılıyor ki, kadının elleri ve yüzü aslında avret değildir. Fakat bakmak haramdır. Maverdî de “Sakat” kitabında aynı görüşü seslendiren sözlerini nakletmiştir(Muğni’l-Muhtac-Şamile, XII/38).

Aslında İmam Nevevî’nin bu konudaki  ifadesi çok açıktır: “Bizim mezhebimizde en meşhur olan görüşe göre… Hür olan kadınların avreti –el, yüz hariç- bütün bedenidir"(el-Mecmu, III/169). Bu konuda Şafiiler de diğer mezhep âlimleri gibi,

“Kendiliğinden görünen kısmı hariç, süslerini göstermesinler.” (Nur, 24/31)

mealindeki âyeti delil getirmişlerdir. Abdullah b. Abbas’a göre, bu âyette yer alan “Kendiliğinden görünen kısmı”ndan maksat el ve yüzdür. Ayrıca, ihramda olan kadının elini, yüzünü örtmesini yasaklayan hadis-i şerifler vardır. Bu da bunların açılmasının haram olmadığını ve avretten sayılmadığını göstermektedir.(bk. Nevevî, III/167; Ebu Yahya Zekeriya el-Ensarî, Esna’l-Metalib,1/176; Muğni’l-muhtac, 1/185; V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 1/590).

 - Ziyadî, Şerhu’l-Muharrer’de kadının avretini üçe ayırmıştır:

a. Namazdaki avreti; elleri ve yüzleri hariç bütün bedenidir.

b. Yabancı erkelere karşı avreti; mutemet görüşe göre elleri ve yüzü dahil bütün bedenidir.

c.  Halvette/tek başına kaldığında ve nikâhı düşmeyen mahremleri yanındaki avreti, erkeğin avreti gibidir.(Tuhfetu’l-Muhtac-Şamile, VI/246).

- Kadı Iyaz’ın “cumhurun görüşü” olarak bildirdiğine göre, kadın yolda yürürken yüzünü örtmesi vacip değil sünnettir, ancak -ilgili âyetin emri doğrultusunda- yabancı erkeklerin bakmaması gerekir.(a.g.e, XXIX/210; Nihayetu’l Muhtac-Şamile, XX/184).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet