Sadece küfür lafzını söyleyen kafir olur mu?

- Tevbe suresi 74. ayetine göre bir Müslüman sadece küfür lafızlarını söylediği için kafir olur mu?
- Bunu açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Bir Müslüman, kalbinden inkar etmedikçe, sadece küfür sözlerini söylemekle dinden çıkmaz, kafir olmaz.

Soruda geçen ayetin meali şöyledir:

“Söylemediklerine dair Allah adına yemin ediyorlar. Oysa inkarcılık içeren sözü söylemişler, Müslüman olduklarını beyan ettikten sonra inkarcılığa sapmışlar ve başaramadıkları o işe yeltenmişlerdir. Onların öç almaya kalkışmaları için Allah’ın ve O’nun lütfu sayesinde Resulünün kendilerini zengin etmesinden başka bir sebep de yoktu! Eğer pişman olup tövbe ederlerse bu kendilerinin iyiliğine olur; yüz çevirirlerse Allah onları dünyada da ahirette de elem verici bir azaba uğratır; artık yer yüzünde onlara ne bir dost ne bir yardımcı bulunur.” (Tevbe, 9/74)

Bu ayetin nüzul sebebi olarak farklı rivayetler söz konusudur. Onlardan biri şöyledir:

Tebük Gazvesi sırasında Hz. Peygamberin (asm) kaldığı iki ay boyunca kendisine vahy iniyordu. Gazveye katılmayan bazı kimseler, gerek Kur'an’da gerek Hz. Peygamberin (asm) lisanıyla yerilmişlerdir. Bunu duyan Cülas adında bir münafık: “Vallahi eğer Muhammed’in Medine’de kalan arkadaşlarımız hakkında söylediği şeyler doğru ise, bu takdirde biz eşekten daha aşağıyız.” dedi. Bunun üzerine Amir b. Kays adındaki sahabi ona: “Vallahi Muhammed’in (asm) dediği doğrudur ve sen de eşekten daha kötüsün.” diye cevap verdi.

Hz. Peygamber (asm) bundan haberdar olunca, Cülas gidip öyle bir şey söylemediğine dair yemin etmiştir. Amir b. Kays ise, ellerini havaya kaldırmış, “Allah’ım! Kimin doğru kimin yalancı olduğunu beyan eden bir ayet indir!” demiş. Bunun üzerine bu ayet indirilmiştir. Ve ayetin inmesinden sonra Cülas suçunu itiraf etmiş ve tövbe edip iyi bir Müslüman olduğu bildirilmiştir. (bk. Zemahşeri, Razi, ilgili ayetin tefsiri)

Burada birkaç noktaya işaret etmekte fayda vardır:

1) Küfür sözünün tesir etmemesi, kişinin imanlı olduğunu gösteren emarelerin olması gerekir.

2) İmanını gösteren bir  emare yoksa zahire göre hükmedilir.

3) Küfür sözününe bir tevil bulmak için sahibinin küfrünü gösteren bir emarenin olmaması gerekir. Bu adamın “Vallahi eğer Muhammed’in Medine’de kalan arkadaşlarımız hakkında söylediği şeyler doğru ise, bu takdirde biz eşekten daha aşağıyız.” demesi, sadece mantuk olarak değil, mefhum olarak da küfrüne delalet etmektedir. 

4) Bu adamın durumu, Kur'an ve Hz. Peygamberin (asm) yakından görüp tanıdığı bir haldir. Artık küfre girdiğinde şüphe yoktur. 

5) Ayette küfür sözünden sonra ayrıca küfre girdiği ifade edilmiştir. Nitekim, ayetin “Oysa küfür / inkarcılık içeren sözü söylemişler, Müslüman olduklarını beyan ettikten sonra küfre / inkarcılığa sapmışlar.” mealindeki ifadesi bu gerçeğe işaret etmiştir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet