Sabah namazından sonra Peygamberimizin kıldığı namaz var mıdır? Evvabin namazını dört rekat kılmaya başlayan biri iki rekat olarak kılsa olur mu?

Değerli kardeşimiz,

Sabah namazının farzından sonra nafile namaz kılınmaz. Ancak güneş doğduktan ve kerahet vakti çıktıktan sonra kılınır. Buna kuşluk namazı denilir.

Kuşluk namazı, en az iki rekat olup, sağlam görüşe göre, dört veya sekize kadar kılınabilir. Mendup bir namazdır. Vakti, güneşin bir mızrak boyu yükselmesi ile başlayıp, zeval vaktine yirmi dakika veya yarım saat kalıncaya kadar devam eder. Hz. Âişe (ra)'den şöyle dediği nakledilmiştir:

"Resulullah (s.a.s) kuşluk namazını ikişer ikişer, dört rekat olarak kılar, birinci selâmdan sonra dünya sözleri konuşmazdı." (es-San'ânî, Sübülü's-Selâm, Kahire 1950, II / 16).

Müslim'in rivayeti ise şöyledir:

"Hz. Peygamber kuşluk namazını dört rekat olarak ve Allah'ın dilediği kadar ilâvede bulunarak kılardı."

Evvabin namazı, sadec akşam namazının sünnetinden sonra kılınan altı rekâtlık gayr-i müekked namaz olarak bilinir. Ancak hem kuşluk hem de akşamdan sonra kılınan nafile namazlar için kullanılır. Evvâb, faal vezninde ism-i fâildir, günâhları terk ve hayırlı işler yapmak sûretiyle Allah`a dönen demektir. Çoğulu evvâbin`dir. Evvâbin namazı, Allah`a çok itaat edenlerin namazı demektir. Ashab-ı kirâmdan Zeyd b. Erkâm, kuşluk vakti birtakım insanların namaz kıldıklarını görmüş de;

"Bu adamlar pek âlâ bilir ki, bu saatten başka zamanda namaz kılmak, daha faziletlidir. Çünkü Resulullah (s.a.s.), "Evvâbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zaman kılınır." buyurmuştur." (Müslim, Salât, 19).

Zeyd b. Erkâm, başka bir rivâyetinde şöyle demiştir: "Resulullah (s.a.s.) Kûba`lıların yanına gitti. Vardığında, onlar namaz kılıyordu. Allah elçisi, onlara, `Evvâbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zamandır.` buyurdu" (A. Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercümesi ve Şerhi IV, 2132).

Bu Hadislerde, namazın kaç rekât kılınacağı belirtilmemiştir. İslâm âlimleri, sıcağın yükseldiği bu vaktin, kuşluk namazı için en elverişli ve faziletli olduğunu söylemişlerdir. Çünkü kuşluk namazının vakti, günün evveli olup, daha erken saatlerde de kılınabilmektedir.

Hz. Sevbân`dan nakledilen şu hadis de, evvâbin namazının önemini belirtir:

"Allah Rasûlü, günün yarısından sonra namaz kılmayı severdi. Hz. Âişe, 'Ya Resulullah, sen bu saatte de mi namaz kılmayı seviyorsun?' dedi. Resulullah (s.a.s.): "Bu saatte gök kapıları açılır ve Hak Teâla Hazretleri, bu saatte kullarına rahmetle bakar. Bu namaz Âdem, Nuh, İbrahim ve İsâ`nın devam ettikleri bir namazdır." buyurdular. (el-Askalânî, Bulûgu`l Merâm, Terc. A. Davudoğlu, II / 48).

Evvâbin namazının dört rekât olduğuna dâir çeşitli hadisler nakledilmiştir. Akşam namazından sonra ve altı rekât kılındığına dâir hadisler de nakledilir ve bunların uygulamada daha yaygın olduğu bilinmektedir (Tirmizî, Salat, 32 1) .

Akşam namazının sünnetinden sonra iki ilâ altı rekat arasında kılınan nafile namaza da "evvâbin" denilmiştir. Hz. Peygamber (s.a.s.), akşam namazından sonra altı rekat nâfile namaz kılanın evvâbinden (günah işleyip, arkasından hemen tövbe eden kimselerden) sayılacağını bildirmiş ve arkasından da şu ayeti okumuştur:

"Rabbiniz, içinizden geçenleri çok iyi bilir. Eğer salih kimseler olursanız, şüphesiz Allah tövbe edenleri affedicidir." (İsrâ, 17/25; bk. İbn Kesir, Tefsir, İstanbul 1985, V, 64, 65; Şürünbülâli, Şerhu Nüri`l-İzah, İstanbul 1984. s.74)

Nafile namazlar iki veya dört rekat olarak kılnabilir. Bu nedenle dört kılabilirim, niyetiyle başlayan bir kimse iki rekat kılsa ve selam verse namazı geçerlidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet