Rahman, Arşa istiva etmiştir, mealindeki ayette neden Rahman ismi kullanılmıştır?

Değerli kardeşimiz,

Bu ve benzeri ayetlerde "Rahman" isminin kullanılmasının bazı hikmetlerini şöyle sırlayabiliriz.

Müşrikler “Rahman da nedir / kimdir?..” diyerek, Allah’ın Rahman vasfına karşı çıkıyorlardı. Kur’an’ın bu ayetinde onlara cevap verilmiş ve Rahman’ın kâinatın yegâne maliki ve hâkimi olduğuna vurgu yapılmıştır.

Rahman ismi “Lafza-i celal”den sonra Allah’ın ikinci has ismidir, başkası için kullanılması caiz değildir. Arap müşrikleri bütün varlıkların yaratıcınsın Allah olduğunu biliyorlardı, fakat sıfatlarında yanlışlık yaptıkları için şirke girmişlerdi. Bu ayette Allah’ın Rahman olduğuna dikkat çekilmiş ve merhamet sahibi olmayan, canlılara rızkını veremeyenlerin ilah olamayacağına ve bu perspektiften baktırarak, cansız putların ibadete layık olmadıkları gibi, Rahman olan Allah’a ortak da olamayacaklarına işaret edilmiştir.

Rahman suresinde, Kur’an’ı öğretenin Rahman olduğuna işaret edildiği gibi, burada da bütün kâinatın yaratıcısı, idarecisi, terbiyecisi, düzenleyicisi ve hâkimi de Rahman olduğuna vurgu yapılmıştır. Bununla Kâinat kitabı ile Vahiy kitabının kaynağının aynı olduğuna işaret edilmiş, evrenin fıtrat kanunları ile Kur’an’ın prensipleri arasında bir çelişkinin asla mümkün olmadığına, aksine her iki kitap arasında tam bir uyum olduğuna dikkat çekilmiştir. İlgili ayetlere dikkatle bakıldığında iki kitap arasındaki ilişkiye yapılan dikkat hemen fark edilecektir:

“Tâ Hâ.  Biz, Kur'an'ı sana, güçlük çekesin diye değil, ancak Allah'tan korkanlara bir öğüt olsun diye indirdik. O / Kur'an yeri ve yüce gökleri yaratan Allah tarafından peyderpey indirilmiştir. (Ki o yaratıcı olan) Rahmân, Arş'a istivâ etmiştir.” (Tâhâ, 20/1-5)

Allah’ın bütün kâinata hükümranlığını ifade eden bu ayette Rahman isminin kullanılması, insanlara bir ümit kapısı, bir şefkat kapısı açmaya yöneliktir. Çünkü gücü her tarafa nüfuz eden, karşı konulmaz bir kudrete sahip olan bir Sulat-ı ezel ve ebedin celalli mehabeti karşısında bulunan âciz, perişan, avare nev-i beşerin duyduğu korkularını emniyete, kaygılarını ünsiyete, çaresizliğini ümide çevirmek için celal içinde cemali ifade eden Rahman isminin penceresinden Allah’a baktırmak, Rahman ve Rahim olan yüce Yaratıcının sonsuz merhametinin bir gereğidir. Ayrıca kâinatı yaratan Allah’ın asıl yaratma gerekçesinin rahmet olduğuna bir işarettir.

Bütün canlıların rızka muhtaç olarak yaratılması ve rızklarının tedarik edilmesi, Rahman’ın sonsuz rahmetinin yansımalarını teşhir etmeye yöneliktir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Ayette geçen "Allah'ın arşı istivası" nasıl anlaşılmalıdır?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet