Peygamber Efendimiz (a.s.m.) zamanında futbola benzer bir oyun var mıydı?

Değerli kardeşimiz,

Peygamberimizin meşgul olduğu, kendilerinin de bizzat ilgilendiği, teşvik ettiği spor aktiviteleri arasında, gayeli oyunlar dediğimiz savaş hazırlığına yönelik oyunlar vardır. Bunlar, at biniciliği, ok atıcılığı, mızrak kullanma, yüzme, güreş, at ve deve yarışları gibi oyunlardır. Bir de meşru çerçevede eğlenceye yönelik spor diyebileceğimiz oyunlar görülüyor. Bunların en çok görüleni atletizm anlamında yarışlardır. Hatta kendileri de birkaç defa eşi Hz. Ayşe ile koşu yapmıştı.

Peygamberimizle ilgili mevcut klasik kaynaklarda bu ve benzeri sportif etkinlikler yer alıyor. Fakat bugünkü anlamda futbol ve benzeri ayak topunun oynandığına ve seyredildiğine dair bir bilgiye rastlayamıyoruz. Ancak hayatının önemli bir bölümünü siyer araştırmasına adayan, Peygamberimizin hem Mekke, hem de Medine hayatıyla ilgili derin araştırmalar yapan, Pakistanlı bir âlim olan ve bir süre Türkiye'deki üniversitelerde de ders veren Muhammed Hamidullah, “İslam Peygamberi” isimli iki ciltlik kitabının ikinci cildinde “kurrek” adıyla bir çeşit futbol diyebileceğimiz oyundan söz eder.

Daha sonraki araştırmacılar da “kurrek” oyunu ile bilgiyi bu kaynaktan almışlar. Bu kaynakta verilen bilgi şöyle: İslamdan önce Cahiliye döneminde Mekkeliler kurrekî denilen bir tür ayak topu oynarlardı. Büyük kalabalıklar bu sporu seyretmeye gelirdi. Bu kurrek oyununu oynamak için Mekke'nin her semtinde sahalar bulunurdu. Medine'de de kurrek bulunurdu. Bu oyunun şekli ve yönetimiyle ilgili ayrıntılı bilgiye sahip değiliz. Ancak Hz. Peygamber kurrek oyununu yasaklamamıştır.

Ulaşabildiğimiz ve birinci derece kaynak sayılan kitaplarda bu kadarcık bilgi yer alıyor. Buradan yola çıkarak Peygamberimizi, “sürekli futbol seyircisi” gibi göstermek ve hâşâ bir “futbol fanatiği” gibi tanıtmak, ne Peygamberimizin şahsiyetiyle bağdaşır, ne de onun ahlak ve sünnetine uyar. Kaldı ki, şimdiki futbolla o zaman oynanan “kurrek”le ilişki kurmak da pek mümkün görünmemektedir. Bir benzerlik olsa bile, sadece ayakla oynanan bir oyun olarak biliniyor.

Bütün oyun ve eğlencelerin mubah sayılması için bazı şartlar gerekir:

1. Oynamaya dalıp namazı ve ibadeti ihmal etmemek.

2. Kumara alet etmemek.

3. Oyun sırasında dilini kötü sözlerden sakınmak.

4. Rakip oyunculara insani ve ahlaki ölçüler içinde davranışta bulunmak.

5. Giyim-kuşamın dini ölçülere uygun bulunması...

Burada “Kişinin lüzumsuz işlerle uğraşmaması, onun İslam anlayışının güzelliğini gösterir” (Tirmizi, Zühd 11) anlamına gelen bir hadisin uyarısını da dikkatlerden uzak tutmamak gerekir.

Kaynaklar:

1. Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, 2:1075.

2. Celal Yeniçeri, Hz. Muhammed, Yaşadığı ve Yön Verdiği Hayat, İFAV Yayınları. s.280

3. Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadette İslam, Ensar Neşriyat. 4:380.

Mehmet Paksu

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet